Published on Sun, 09/27/2015 - 17:50
Writer: ဉာဏ္၀င္းရွိန္
Eleven Media Group
လိပ္ကြၽန္း လူသတ္မႈတြင္ စြပ္စြဲခံထားရသူ ျမန္မာႏွစ္ဦးကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု- AFP)
ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ လိပ္ကြၽန္းေခၚ ခိုေထာင္ကြၽန္းေပၚမွာ ၂၀၁၄ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ကအသတ္ ခံ ထားရတဲ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသား ေဒးဗစ္မီလာနဲ႔ ဟန္နာ၀ွစ္သာရစ္ခ်္တို႔၏ အေလာင္းကို ေတြ႕ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသတ္ခံရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ လူသတ္သမားကို စံုစမ္းေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ထိုင္းရဲ တပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အဆိုပါ လူသတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား သံုးဦးကို စက္တင္ဘာ ၁၆ ရက္က ထိုင္းရဲ တပ္ဖြဲ႕က စစ္ေဆးေမးျမန္းခဲ့ၿပီး လူသတ္မႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရွိတဲ့အတြက္ ထိုေန႔ကပဲ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္ ေႏွာင္းပိုင္းအထိ အလုပ္သမား ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုက္ညီမႈ မရွိတဲ့အတြက္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးခံခဲ့ရတဲ့ လုပ္သား အမ်ားစု ကေတာ့
ျမန္မာလုပ္သားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္မွာေတာ့ ျမန္မာအလုပ္သမား တစ္ဦးက လူသတ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့တယ္လို႔ ထိုင္းဒုတိယရဲခ်ဳပ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးမႈ အေျဖကို ေစာင့္ ဆိုင္းေန စဥ္ အတြင္းမွာ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ျမန္မာလုပ္သား သံုးဦးအနက္ ၀င္းေဇာ္ထြန္းမွာ ၀န္ခံခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎မွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံသူတို႔ ခ်စ္ရည္လူးေနသည္ကို ေတြ႕ခဲ့သျဖင့္ စိတ္မထိန္းႏိုင္ဘဲ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု ၀န္ခံခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ထိုင္းဒုရဲခ်ဳပ္က ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္မွာ ေရႊ႕ေျပာင္း ျမန္မာလုပ္သား ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ကိုလူသတ္ မႈ၊ မုဒိမ္းမႈတို႔နဲ႔ အမႈဖြင့္ခဲ့ၿပီးေတာ့ အခင္းျဖစ္ရာကြၽန္းမွာ သ႐ုပ္ျပခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ ၀န္ခံတယ္လို႔ ေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဒီအင္န္ေအနဲ႔ ဟန္နာ၀ွစ္သာရစ္ခ်္ရဲ႕ ကိုယ္ေပၚကရတဲ့
ဒီအင္န္ေအေတြက ကိုက္ညီမႈ ရွိတယ္လို႔ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က အံ့အားသင့္ဖြယ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီအင္န္ေအ အေျဖလႊာက ေအာက္တုိဘာ ၅ ရက္ကမွ ထြက္တယ္ဆိုတာ တရားခြင္တစ္ခုမွာ ေပၚ
ေပါက္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဒီအင္န္ေအတူတယ္ ဆိုတာကို ႏွစ္ရက္ႀကိဳၿပီး သတင္းထုတ္ျပန္ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအမႈမွာ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ အေပၚကို သံသယရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အမႈမွန္ ေပၚေပါက္ ဖို႔ ျမန္မာသံ႐ံုးက ဖြဲ႕စည္းေပးလိုက္တဲ့ အထူးအဖြဲ႕၀င္ေတြက ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္မွာ ေကာ့စမြီ အက်ဥ္း
ေထာင္ကို သြားၿပီး သူတို႔ႏွစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေနပါ၀ါကို လႊဲေျပာင္းရယူခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္မွာ ထိုင္းဥပေဒ အရာရွိက လူသတ္မႈ အမႈတြဲက သက္ေသ အေထာက္ထား အခ်က္ အလက္ ျပည့္စံုမႈ မရွိတဲ့အတြက္ တရား႐ံုးကို တရားစြဲဆို တင္ပို႔ဖို႔ ဆိုင္းငံ့လိုက္ၿပီး အမႈတြဲကို ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ သို႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္မွာေတာ့ ျမန္မာသံ႐ံုး အထူးအဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနမ်ား အပါအ၀င္ မိဘေတြက ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ကို ေထာင္မွာ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံု ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ေတြ႕ဆံု စဥ္မွာ စြပ္စြဲခံထားရသူ ႏွစ္ဦးက သူတို႔ကို စကားျပန္နဲ႔ ထိုင္းရဲေတြက ၀န္မခံရင္ သတ္ပစ္မယ္လို႔ၿခိမ္းေျခာက္ တဲ့အတြက္ ၀န္ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ၀န္ခံခ်က္ေတြကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦးဘက္ကေန ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ ျမန္မာသံ႐ံုး အဖြဲ႕ကေန ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီကို ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္မွာ အမႈသြားေရာက္ အပ္ႏွံခဲ့ပါတယ္။ ဒီအမႈကိုအခ်က္ အလက္ မျပည့္စံုေသးတဲ့အတြက္ တရားစြဲတင္ပို႔လို႔ မရေသးဘဲ ခ်ဳပ္ရက္ရမန္ေတြပဲ ထပ္ယူခဲ့ရပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္မွာေတာ့ ဆ႒မအႀကိမ္အျဖစ္ ရမန္ ထပ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဥပေဒအရ ရမန္ ခုနစ္ႀကိမ္ (ခ်ဳပ္ရက္ ၈၄ ရက္) အတြင္းမွာ တရားစြဲဆိုႏိုင္ျခင္း မရွိရင္ စြပ္စြဲခံထားရသူေတြကို အမႈက တရားရွင္ လႊတ္ေပး ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ဒီကာလအတြင္းမွာ တရားစြဲဆိုႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွာေတာ့ လူသတ္မႈ၊ မုဒိမ္းမႈ အပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ပုဒ္မခုနစ္ခုနဲ႔ ေကာ့စမြီခ႐ိုင္ တရား႐ံုးမွာ တရားစြဲဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီအမႈကို ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္မွာ ပထမဦးဆံုး စတင္ၾကားနာခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္ထိ ၾကားနာခဲ့တဲ့ ႐ံုးခ်ိန္းေတြအရ ဆိုရင္ တရားလိုျပသက္ေသေတြ အကုန္စစ္ေဆးၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တယ္လို႔ အခိုင္အမာ သက္ေသျပႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ဒီအင္န္ေအ တူညီမႈရွိတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ၀န္ခံတယ္ ဆိုတာကိုပဲ တရားလိုျပ သက္ေသေတြ အေနနဲ႔ အဓိက ထြက္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအမႈမွာ မ်က္ျမင္ေသသက္ေသလည္း မရွိပါဘူး။
ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ ႐ံုးခ်ိန္းမွာေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ မႈခင္းဆရာ၀န္မႀကီးျဖစ္တဲ့
ေဒါက္တာဖြန္တစ္က တရား႐ံုးမွာ လာၿပီး ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ထြက္ဆိုခ်က္အရ ျပန္ၿပီးစစ္ေဆးမႈ
ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လူသတ္လက္နက္မွာ ထင္ရွားတဲ့ ဒီအင္န္ေအ တစ္ခုနဲ႔ မထင္ရွားတဲ့ ဒီအင္န္ေအႏွစ္ခု ေတြ႕ရၿပီး အဲဒီ ဒီအင္န္ေအေတြနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ရဲ႕ ဒီအင္န္ေအေတြက မတူညီဘူးလို႔ ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီေပါက္တူးကို မူလက စစ္ေဆးတုန္းက ဘာဒီအင္န္ေအမွ မရွိဘူးလို႔ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆိုထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဒါက္တာဖြန္တစ္ရဲ႕ ေထာက္ျပထြက္ဆိုခဲ့တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ ကေတာ့ ေသဆံုးသူ ဟန္နာရဲ႕ လက္မွာ ကိုင္ထားတဲ့ ေရႊေရာင္ဆံပင္ကို အမႈစစ္ ရဲအဖြဲ႕က ဒီအင္န္ေအစစ္
ေဆးမႈ လံုး၀ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း မရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအင္န္ေအ သေဘာအရ ဆံပင္ကို စစ္မယ္ဆိုရင္ မိဘမ်ဳိး႐ိုး ကိုပါ အတိအက် ေဖာ္ထုတ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆံပင္ကို စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း မရွိတဲ့ ထိုင္းအမႈစစ္ ရဲအဖြဲ႕က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ ဒီအင္န္ေအကို ျပန္လည္စစ္ေဆးေပးဖို႔အတြက္ စြပ္စြဲခံထားရသူေတြနဲ႔ မိဘေရွ႕ေနေတြက
ေတာင္းဆိုထားတဲ့အတြက္ အမႈစစ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ထံကေန သက္ေသခံ နမူနာ ဒီအင္န္ေအေတြကိုလည္း တိုက္ ဆိုင္စစ္ေဆးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမႈစစ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ လူသတ္လက္နက္ျဖစ္ တဲ့ ေပါက္တူး ႐ိုး၊
ေျခညႇပ္ဖိနပ္တစ္ဘက္၊ ပီနံအိတ္ တစ္လံုးကိုသာ ေပးခဲ့ၿပီး အျခားဒီအင္န္ေအ နမူနာက စစ္ေဆးလို႔ ကုန္ သြား ၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မေပးႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအင္န္ေအ နမူနာ တစ္ခုကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္းမယ္ဆိုရင္ သံုးႏွစ္ကေန ေလးႏွစ္အထိ သိမ္းထားႏိုင္ေပမယ့္ အမႈစစ္ေဆးေနစဥ္ တစ္ႏွစ္အ တြင္းမွာပဲ စစ္ေဆးလို႔ ကုန္သြားၿပီဆိုတဲ့ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို မႈခင္းကြၽမ္းက်င္ ပညာရွင္
ေတြက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီအမႈ တရားခြင္ကို စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္ကေန ၂၅ ရက္အထိ တရားခံျပ သက္ေသေတြကို ေခၚယူ စစ္ေဆး ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတရားခြင္ေတြမွာ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့သူေတြ ဘက္ကေန လာေရာက္ ထြက္ဆိုတာကေတာ့ ထိုင္း အမ်ဳိးသား မႈခင္းဆရာ၀န္၊ ထိုင္းရဲမႈခင္း ဌာနမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရဲမွဴးႀကီး၊ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့သူ
ေတြကို ေထာင္ထဲမွာ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးေပးခဲ့တဲ့ ဆရာ၀န္၊ ျမန္မာသံ႐ံုး ဒုတိယအတြင္း၀န္ အပါအ၀င္ တျခား သက္ေသေတြကို စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။
စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္ ႐ံုးခ်ိန္းက ထြက္ဆိုခဲ့တဲ့ ထိုင္းအမ်ဳိးသား မႈခင္းဆရာ၀န္ရဲ႕ ထြက္ဆိုခ်က္အရ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီအမႈမွာ စြပ္စြဲခံထားရသူေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ လူသတ္လက္နက္ျဖစ္တဲ့ ေပါက္တူး႐ိုးကို ဒီအင္န္ေအ
ျပန္စစ္ေဆးေပးရေၾကာင္း၊ စစ္ေဆးရာမွာ ေပါက္တူး႐ိုးမွာ ဒီအင္န္ေအ ႏွစ္မ်ိဳးေတြ႕ၿပီး အမ်ဳိးသမီး ဒီအင္န္ေအ နဲ႔ အမ်ဳိးသား ဒီအင္န္ေအေတြျဖစ္ေၾကာင္း ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီသက္ေသ ဒီအင္န္ေအေတြက ဟန္နာနဲ႔ ေဒးဗစ္တို႔ရဲ႕ ဒီအင္န္ေအနဲ႔ တူၿပီးေတာ့ ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ရဲ႕ ဒီအင္န္ေအေတြနဲ႔ကေတာ့ အဆင့္ ငါးဆင့္ထိသာ တူညီသေယာင္ ရွိတယ္လို႔ ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေဆးပညာ ဒီအင္န္ေအ သေဘာမွာ အဆင့္ ၁၀ ေက်ာ္မွသာ ဒီအင္န္ေအ ကိုက္ညီတယ္လို႔ သတ္မွတ္ရတယ္လို႔ ထြက္ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာသံ႐ံုးေရွ႕ေန ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔က “ဒီအမႈမွာ ဘာေတြ ထူးလဲဆိုေတာ့ ထိုင္းအမ်ဳိးသား ဆရာ၀န္ရဲ႕ ထြက္ဆိုခ်က္အရ ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးတဲ့ ေနရာမွာ သာမန္အမႈေတြဆိုရင္ ရက္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ အခ်ိန္ ယူ စစ္ေဆးရတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ အမႈေတြမွာေတာ့ ၁၀ ရက္ေလာက္ အခ်ိန္ယူ စစ္ေဆးရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္မွာ အခု စြပ္စြဲခံထားရတဲ့သူေတြကို ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္ ။ ေအာက္တိုဘာ ၅ ရက္မွာ ဒီအင္န္ေအေတြက တူညီတယ္လို႔ ဆိုထားေတာ့ ဒီသံုးရက္ေလာက္ အတြင္းမွာ ဒီအန္ေအ အေျဖက ေသခ်ာေပါက္ရေနတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါက သိသိသာသာကို လြဲေနတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားေစပါတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီအမႈ တရားခြင္ ႐ံုးခ်ိန္းေတြကို ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္နဲ႔ ၁၁ ရက္ကို ျပန္ခ်ိန္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ ႐ံုးခ်ိန္း
ေတြမွာေတာ့ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ သူေတြကို စစ္ေဆးမွာျဖစ္ၿပီးေတာ့ အၿပီးသတ္ အမိန္႔ခ်မယ့္ ရက္ကို အဲဒီေန႔မွာ ႐ံုးခ်ိန္းဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီအမႈမွာ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ျမန္မာလုပ္သားႏွစ္ဦး ဘက္ ကေတာ့ ဥပေဒ အရ အသာရေနပါတယ္။ ဒီအမႈမွာ မ်က္ျမင္သက္ေသ မရွိတာရယ္၊ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း
ေတြက ဥပေဒအရ မွားယြင္းေနတာရယ္၊ ဒီအင္န္ေအ စစ္ေဆးတဲ့ ေနရာမွာ မသမာမႈေတြကို ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ က ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ သူေတြကို ႐ိုက္ႏွက္ၿပီး ၀န္ခံခိုင္းတယ္ ဆိုတာ ကေတာ့ ထင္ရွား
ေပၚလြင္ လာပါၿပီ။ တရားစြဲ အဖြဲ႕အစည္းဘက္က ၀င္းေဇာ္ထြန္းနဲ႔ ေဇာ္လင္းတို႔ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္တယ္လို႔ ထင္ရွားတဲ့ သက္ေသ မျပႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီအမႈကို ဘယ္လို အမိန္႔ခ်မလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာေတြ၊ ျမန္မာျပည္သူေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေန ၾကပါတယ္။ အမွန္တရားက ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မက်ပါဘူး။
Writer: ဉာဏ္၀င္းရွိန္
Eleven Media Group