ထိုင္းေတာင္ပိုင္း လိပ္ကၽြန္းလူသတ္မႈကို ေကာ့စမြီခရိုင္ တရားသူႀကီးက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလကုန္ ပိုင္း ရုံးခ်ိန္းအစား ဒီလကုန္ပိုင္းမွာ စစ္ေဆးဖို႔ ျပင္ဆင္ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ ရုံးထုတ္မွာ တရားစြဲခံရသူ ျမန္မာလူငယ္ ၂ ဦးက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းအလ်ဥ္းမရွိေၾကာင္း တရား၀င္ ျငင္းဆိုၾကပါတယ္။
တရားခြင္ကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာသံရုံးအထူးအဖြဲ႔၀င္ ေရွ႕ေန ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔ကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔က လိပ္ကၽြန္းလူသတ္မႈကို ရုံးထုတ္တာမွာ တရားလို တရားခံ ေရွ႕ေန တရားသူႀကီးနဲ႔ တရာခြင္အတြင္း မနက္ပိုင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ေျပာျပပါ။
“က်ေနာ္တို႔ ၁၁ နာရီခြဲမွာ တရားရုံးနံပါတ္ ၁ မွာ ၀င္ၿပီးေတာ့ တရားခြင္မွာ အားလုံး ထိုင္ၾကပါတယ္။ ထိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု စြပ္စဲြခံရတဲ့ ေမာင္ေဇာ္လင္းနဲ႔ ၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔ ႏွစ္ေယာက္ေပၚ မွာ မည္သည့္ပုဒ္မေတြနဲ႔ စဲြဆိုထားေၾကာင္းကို ဖတ္ျပပါတယ္။ ဖတ္ျပတဲ့ပုဒ္မ ၇ ခုအရ စြဲဆိုတာမွာ ဒီကေလးေတြက ဒီပုဒ္မေတြကို က်ဴးလြန္ျခင္း ရွိ၊ မရွိ ဆိုၿပီးေတာ့ တရားသူႀကီးက ေမးပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဘာသာျပန္ကတဆင့္ ျပန္ေျပာျပတဲ့အခါမွာ ကေလးေတြက ဒီပုဒ္မေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ က်ဴးလြန္ျခင္း မရွိဘူးလို႔ တရားခြင္ေရွ႕မွာ ျငင္းဆိုပါတယ္။ ျငင္းဆိုၿပီးတဲ့အခါမွာ ဘာေတြကုိ မွတ္တမ္းတင္တယ္။ တင္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ၂၅ ရက္ ၂ လ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အမႈစစ္မယ္ဆိုၿပီး အမႈခ်ိန္းကို ခ်ိန္းဆိုပါတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါမွာ ညေနပုိင္း ၁ နာရီမွာေတာ့ ေသဆုံးသူရဲ႕ မိဘေတြဆီကို ထုိင္းအစိုးရက ပို႔ထားတဲ့စာမွာ ေသဆုံးသူရဲ႕ မိဘေတြက ဘယ္လို အေၾကာင္းျပန္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေလးကို ေျပာခ်င္ ပါတယ္ မြန္းလြဲ ၁ နာရီကို ရုံးျပန္ထိုင္ေပးပါဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာပါတယ္။ ဒါက မနက္ပိုင္း ေတြ႔ရ တဲ့ အေျခအေနပါ။”
အမႈက တရားသူႀကီး ဖတ္ျပတဲ့ ပုဒ္မ ၇ ခုက ဘယ္ပုဒ္မေတြလဲ။ ဗမာလို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေျပာျပေပးပါ။
“ဟုတ္ကဲ့။ အဲလို ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပထမဆုံး က်ေနာ္ ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ ပူးေပါင္း လူသတ္မႈ၊ ပူးေပါင္း မုဒိမ္းက်င့္မႈ၊ အမႈကို ထိန္ခ်န္မႈ။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရန္အတြက္ ပူးေပါင္းၾကံစည္တဲ့အခါမွာ ပူးေပါင္းၾကံစည္မႈ ေျမာက္ရဲ႕သားနဲ႔ ထိန္ခ်န္တဲ့သေဘာေပါ့။ ေနာက္တခုက ခိုးယူမႈ။ ခိုးယူမႈဆိုတာ တယ္လီဖုန္းကိစၥပါ။ ေနာက္တခါ တရားမ၀င္ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲကို ၀င္ေရာက္ေနထိုင္မႈနဲ႔ ေနာက္တခါ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ လာၿပီးေတာ့မွ ဆက္လက္ ေနထိုင္မႈဆိုတဲ့ပုဒ္မေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”
အဲဒီ ပုုဒ္မ ၇ ခုထဲကေန ကေလးေတြက ဘယ္ပုဒ္မကိုေတာ့ျဖင့္ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ ၀န္ခံခဲ့ၾကသလဲခင္ဗ်။
“ဘယ္ပုဒ္မကိုမွ က်ဴးလြန္ျခင္း မရွိဘူးဆိုတာကို ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆိုေတာ့ ဒီေနရာမွာ တခ်က္ကေလး ေျပာၾကည့္ခ်င္တာက တရားမ၀င္ေနထိုင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ထိုင္းအစိုးအေနနဲ႔ သိထားတာက ကေလးေတြသည္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာတယ္ဆိုတာကို သိထားတာ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တရား၀င္ေနထိုင္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေထာက္အထား ရွိတယ္ဆိုတဲ့ပုံစံမ်ဳိး ရွိရင္ ျငင္းလို႔ရတဲ့အေနအထားမ်ဳိးပါ။”
ေမာင္ေဇာ္လင္းနဲ႔ ေမာင္၀င္းေဇာ္ထြန္းတို႔က တရားခြင္မွာ ျငင္းဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ရဲ႕ ရုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေျခအေနကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ျမင္ရလဲ။
“သူတို႔ကေတာ့ ပုံမွန္အတိုင္းပဲခင္ဗ်။ ဘာမွ ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တရားသူႀကီး အဲဒီလို ပုဒ္မေတြ ကို ေျပာတယ္။ ပုဒ္မေတြကို သူတို႔ ျငင္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာကို က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ confirm (အတည္ျပဳ) ေမးပါတယ္။ ‘မင္းတို႔တေတြ တို႔ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕သိကၡာကို မထိခုိက္ေအာင္၊ လူမ်ဳိးရဲ႕ သိကၡာကုိ မထိခိုက္ေအာင္ အမႈမ်ား မင္းတို႔က က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ရွိလား’ လို႔ ထပ္ေမးပါတယ္။ သူတို႔က ေျပာ ပါတယ္။ ‘ဒီအမႈကို က်ေနာ္တို႔ က်ဴးလြန္လည္း မက်ဴးလြန္ပါဘူး၊ သိလည္း မသိပါဘူး’ ဆိုၿပီးေတာ့ သံရုံး အဖြဲ႔ေရွ႕မွာကို သူတို႔ႏွစ္ေယာက္စလုံးက ေျပာတာပါ။ တရားခြင္ထဲမွာပါ။ တရားခြင္ဆိုတာ တရားသူႀကီး ဆင္းသြားတဲ့အခ်ိန္မွာပါ။”
ဘာျဖစ္လို႔ အကုန္လုံးကို ျငင္းပယ္တာလဲ၊ ဥပမာအားျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္မႈကေရာ၊ ဆက္လက္ေနထို္င္မႈကေရာ ၀န္ခံလိုက္တာဟာ သူတို႔အတြက္ မေကာင္းဘူးလား၊ သူတို႔အေပၚ အမ်ားျပည္သူက ယုံၾကည္မႈ ပိုမရႏိုင္ဘူးလား။
“ဒါက ဒီလို ရွိပါတယ္။ တရားခြင္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီေလာက္ထင္ရွားတဲ့အမႈကို ျငင္းဆန္ တယ္ဆိုတဲ့အေနအထားပါ။ ျငင္းဆန္ႏိုင္တဲ့ အေထာက္အထားရွိလို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါကိုေတာ့ သေဘာေပါက္ ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ တရားခြင္မွာ တခ်ဳိ႕လက္နက္ေတြက တရားခြင္ကို သက္ေသခံ မတင္ခင္မွာ ထုတ္ေျပာလို႔ မရလို႔ပါ။”
ဒါဆုိ ရုံးခ်ိန္းက ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ေန႔ ျပန္ခ်ိန္းဆိုလိုက္ေတာေပါ့ေနာ္။
“မနက္ပိုင္း တရားခြင္မွာ ေျပာတာပါ။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္က။ ဒါေပမယ့္ ညေနပိုင္း ျပန္ခ်ိန္းတဲ့အခါမွာ သံရုံးအထူးအဖြဲ႔ေတြေကာ ပါတယ္။ ၃ နာရီမွာ တခါ တရားခြင္ ထိုင္ၾကပါတယ္။ ထိုင္ၾကတဲ့အခါမွာ ဖုန္းသံ ၂ ခု ေလာက္ ၀င္တာလည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ တရားသူႀကီးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းပါ။ အဲလိုၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ကို ရက္ခ်ိန္းဟာ ၂၆ ရက္ ၁၂ လ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဆိုၿပီး ေျပာင္းလိုက္ပါ တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ေျပာင္းသလဲဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းမျပပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္ သူတို႔ တရားခြင္မွာ ထိုင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ေသဆုံးသူရဲ႕ မိဘေတြဆီကို အေၾကာင္းၾကားတဲ့စာကိုေတာ့ ဖတ္ျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသဆုံးသူ မိဘေတြဆီက အေၾကာင္းျပန္စာ မရေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ဟာ ဖတ္လည္း ဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ရက္ခ်ိ္န္းကို ၂၆ ရက္ ၁၂ လ ၂၀၁၄ လို႔ေျပာင္းလိုက္ တာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒါဆို မေန႔က တရားခြင္မွာ ေသဆုံးသူ ၂ ေယာက္ရဲ႕ မိဘေတြရဲ႕စာကို မၾကားခဲ့ရဘူးေပါ့။
“မၾကားခဲ့ရဘူးခင္ဗ်။ ထိုင္းအစိုးရက တင္ျပတဲစာကိုသာ ဖတ္ျပတာပါ။”
ထိုင္းရဲ႕ ျပဳစုေရးသားထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၉၀၀ ေလာက္ အမႈတြဲတတြဲလုံးကို ဦးတို႔လက္၀ယ္ ေရာက္ၿပီလား။ ေလ့လာခြင့္ ရၿပီလား။
“က်ေနာ္တို႔အေနနနဲ႔ ဥပေဒအရဆိုရင္ေတာ့ ေလ့လာလို႔ ရပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ တရားခြင္မွာ က်ေနာ္တို႔ နည္း နည္း စိတ္ထဲမွာ ေ၀ေ၀၀ါး၀ါး ျဖစ္ၿပီးေတာ့ မထင္မရွား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥကေတာ့ ပထမတုန္းက တရားရုံးက ၂၅ ရက္ ၂ လ ၂၀၁၅ လို႔ခ်ိန္းၿပီးေတာ့ ညေနပိုင္းက်ေတာ့ ၂၆ ရက္ ၁၂ လ ၂၀၁၄ ကို ျပန္ေျပာင္းသြား တဲ့အ ခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ စဥ္းစားပါတယ္။ တရားသူႀကီးရဲ႕အေနအထားကို ၾကည့္ရတာလည္း တခုခု pressure (ဖိအား) ေပးခံရတဲ့ပုံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္္တို႔ဘက္က ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း က်ေနာ္ တို႔ဘက္က သက္ေသေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနသလို ျမန္မာျပည္ ျပန္ေရာက္တဲ့ သက္ေသေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ၁ ပတ္ၾကာ တနသၤာရီတိုင္းခရီးစဥ္၊ သက္ေသေတြ လာတဲ့ခရီးစဥ္မွာ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီ သက္ေသေတြအေနအထားကိုက
(၁) အခ်က္-ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ နည္းပါတယ္။
(၂) အခ်က္က အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ အေမးအေျဖ လုပ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵ မရွိပါဘူး။
(၃) အခ်က္က သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကို ထိုင္းႏိုင္ငံထဲကို ေနာက္တႀကိမ္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေရာက္ အလုပ္လုပ္ ကိုင္ခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္က အၿငိဳအျငင္ကို မလိုခ်င္ဘူးဆိုတဲ့ပုံစံမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ထိုင္းဘက္က အာဏာပိုင္ေတြကို ေၾကာက္တာလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို အခက္အခဲၾကားက က်ေနာ္တို႔ဟာ ၇ ေယာက္ေလာက္ရွာတဲ့အခါမွာ ၂ ေယာက္၊ ၃ ေယာက္ေလာက္ ပဲ ရခဲ့တာမ်ဳိးျဖစ္တဲ့အခါမွာ သက္ေသဟာ ေတာ္ေတာ္အခက္အခဲနဲ႔ ရွာရပါတယ္။ ေနာက္တခါ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ သက္ေသဆိုရင္လည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အလဲအထပ္ လုပ္ၿပီးေတာ့ကို သက္ေသယူမွသာလွ်င္ အမႈအတြက္ အမွန္တရားေပၚေပါက္မယ့္ကိစၥေတြလည္း ေပၚေနပါတယ္။
(၁) အခ်က္က အာဏာပိုင္ေတြကို ေၾကာက္ရတာ၊
(၂) အခ်က္က သူတို႔လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းအေပၚမွာ အလုပ္ကေန ဖ်က္ၿပီးေတာ့ အလုပ္တခု ေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးရွိမွ ထြက္ဆိုမယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေတြလည္း ေတြ႔ရတာ ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလို အခက္အခဲၾကားထဲက ရွာေနရတဲ့ သက္ေသေတြကို က်ေနာ္တို႔က ၂၅ ရက္ ၂ လ ၂၀၁၅ မွာသာ အမႈရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က သက္ေသခံ ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စုံမွာပါ။ ပိုၿပီးေတာ့ လုံေလာက္မွာပါ။ အခုဟာက ၂၆ ရက္ေန႔ ၁၂ လ ၂၀၁၄ လို႔ ေျပာလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အဲဒီလို ရက္ခ်ိန္းဟာ အနီးကပ္သြားတာဟာလည္း က်ေနာ္တို႔အတြက္ သက္ေသအခက္အခဲ ရွိသြားပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က တရားခြင္မွာ တရားသူႀကီးေျပာတာက တရားလိုနဲ႔ တရားခံ ႏွစ္ဘက္စလုံးကေန သက္ေသတို႔၊ သက္ေသခံခ်က္တို႔၊ သက္ေသစာရင္းေတြကို အခု ၂၆ ရက္ေန႔မတို္င္မီ တင္ရမယ္၊ ၿပီးလို႔ရွိရင္ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ဆက္စစ္သြားမယ္လို႔ ေျပာတဲ့စကားကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သာမန္အမႈနဲ႔ မတူဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ သိခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက တရားခြင္ေရွ႕မွာရပ္တဲ့ ဖိနခြန္ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီစကားေျပာပါတယ္။ ဒီအမႈဟာ သာမန္အမႈနဲ႔မတူပဲနဲ႔ တခုခု pressure (ဖိအား) နဲ႔လုပ္ရတာမို႔လို႔ နည္းနည္းေတာ့ အခက္အခဲရွိမယ္ဆိုတဲ့ စကားမ်ဳိး ေျပာပါတယ္။”
အန္ကယ္ ခုန ေျပာတဲ့ ကိုယ့္ဖက္က သက္ေသေတြက ေခၚရတာ၊ ရွာရတာ ခက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီလကုန္ ၂၅ ရက္ေန႔ မတိုင္ခင္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ တရားသူႀကီးရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္က ရႏိုင္ပါ့မလား။ အန္ကယ္တို႔ဖက္က ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ ျပည့္မီပါ့မလား။
“အခု ျပန္ခ်ိန္းတဲ့ရက္ခ်ိန္းက ၂၆ ရက္ေန႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀၁၄ ပါ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔လက္ထဲမွာ ရၿပီးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ လိုခ်င္တဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရထားတဲ့စာရင္း ၁၆ ေယာက္ေလာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ရထားတာက ၆ ေယာက္ေလာက္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်န္တဲ့သူေတြကို ရဖို႔ဆိုတာ (၁) အခ်က္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘက္ကလည္း ပံံ့ပိုးဖို႔ လိုမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ဒီႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိတဲ့သူေတြထက္ ဗမာျပည္ထဲမွာ ေရာက္ေနတဲ့သူေတြကလည္း အခ်င္းျဖစ္ အေၾကာင္းအရာကို ျမင္ေတြ႔ေနတဲ့အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ အခု စြဲဆိုတဲ့အမႈနဲ႔ စြဲဆိုခံရတဲ့ကေလးေတြ ျပစ္မႈ မက်ဴးလြန္ဘူးဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးကို ေတြ႔ရတဲ့ သက္ေသေတြဟာ က်ေနာ္တို႔လက္ထဲကို ေရာက္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ႀကိဳးစားယူရဦးမွာပါ။”
ဒီအမႈလိုက္တဲ့ ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက အန္ကယ္တို႔ သံရုံးအထူးအဖြဲ႔နဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ ဘာေတြအၾကံျပဳလဲ။ ေတာင္းဆိုလဲ။ လိုလားတာရွိလဲ။
“မေန႔ကေတာ့ က်ေနာ္လည္း ေျပာျပပါမယ္။ သူကလည္း ဘယ္လိုေျပာလည္း ဆိုေတာ့ တခုခုေတာ့။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ သူလိုက္လာတဲ့အမႈေတြနဲ႔ မတူဘဲနဲ႔ တခုခု ထူးျခားခ်က္ရွိေနတဲ့အမႈ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီအမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ျပႏိုင္မယ့္သက္ေသေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ရွိေနတယ္။ ရွိေနတဲ့ သက္ေသေတြကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြကို ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒီဟာကို ရရွိေအာင္ တင္ျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္လို႔ မေန႔က က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
တရားလိုဘက္က ၀ိုင္ပုလင္း၊ ေပါက္တူး (သတ္ျဖတ္ရာတြင္ အသုံးျပဳသည္ဟု စစ္ေဆးမႈတြင္ ဘာသာျပန္မ်ားက ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည့္ သက္ေသခံပစၥည္း) ေတြကေရာ တရားခြင္ကို ေရာက္ၿပီလားခင္ဗ်။
“တရားခြင္ကို မေရာက္ေသးပါဘူးခင္ဗ်။ အမႈတြဲအေနနဲ႔ တင္လိုက္ပါၿပီ၊ သို႔ေသာ္ တရားခြင္မွာ သူတို႔ သက္ေသခံသြင္းဖို႔အတြက္က စစစ္တဲ့ ေန႔မွသာလ်င္ သက္ေသခံသြင္းမွာပါ။”
အန္ကယ္တို႔ဘက္ကေရာ သက္ေသခံသြင္းမယ့္အေျခအေန ေျပာလို႔ရသေလာက္ ေျပာျပပါ။
“က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာလည္း ကေလးေတြက အခု သူတို႔တင္ထားတဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ လြဲေခ်ာ္ေနေၾကာင္းကို ျပႏိုင္တဲ့သက္ေသေတြ ရွိပါတယ္။”
မေန႔က ဒီကမၻာ့ေက်ာ္အမႈဟာ တရားရုံးမွာ ေရာက္ခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ ဒီအမႈကို စြဲဆိုတာက တိတိက်က်ဆို ဘယ္သူက စြဲဆိုတာလဲ။ ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔လား။
“ေသဆုံးသူရဲ႕ကိုယ္စား ထိုင္းႏိုင္ငံအစိုးရက စြဲတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံနဲ႔ တူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုယ္စား အစိုးရေရွ႕ေနက တရားစဲြေပးရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အမႈစစ္တာကိုေတာ့ ရဲကေန စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အမႈတြဲကို အစိုးရေရွ႕ေနရုံးကို တင္ရတယ္၊ အစိုးရေရွ႕ေနရုံးကေန ထပ္ဆင့္ေထာက္ ခံၿပီးေတာ့မွ တရားရုံးကို ခုလို တင္ပို႔လို႔ ရပါတယ္။”
ျမန္မာလူငယ္ႏွစ္ေယာက္အတြက္ ထုိင္းေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက လိုက္ေပးတယ္။ ေရွ႕ေန ၂၀ လို႔ ၾကားထားတယ္။ ဒီထက္နည္းလား၊ မ်ားလားခင္ဗ်။
“ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၂၀ ဆိုတာက တရားခြင္မွာ ဒီအမႈကို ရင္ဆို္င္ဖို႔အတြက္ကို အျပန္အလွန္ ေမးခြန္းတို႔၊ အဓိကေမးခြန္းတို႔၊ ျပန္ရွင္းေမးခြန္းတို႔ ေမးဖို႔အတြက္ကို အေယာက္ ၂၀ ထဲက ၁၂ ေယာက္ထားပါတယ္။ ေနာက္ ၈ ေယာက္အဖြဲ႔ကေတာ့ ဒီအဖြဲ႔ကုိ ႀကီးၾကပ္ၿပီးေတာ့ အၾကံဥာဏ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလုံးေပါင္း ၂၀ ပါ။”
ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဒီအမႈအေပၚ ေငြအား၊ လူအားနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား ပူးေပါင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈအေျခ အေန ေျပာျပပါ။
“အခုထိေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ် သံအမတ္ႀကီးလည္း အထူးဂရုစိုက္ၿပီးေတာ့ ဒီဟာကို က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔ ခုန ေျပာသလိုေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ၾကဳံရတဲ့အေနအထားက ကေလးေတြက အေၾကာက္ တရားနဲ႔၊ အလုပ္လုပ္ခ်င္တာနဲ႔၊ သူတို႔ရဲ႕ ေနေရးစားေရးဆိုတဲ့ အခ်က္ေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အမွန္ကို ျမင္တဲ့ မေျပာတာေလးေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္လူႀကီးမ်ားကေန ဒါကို အဲဒီအခ်က္ေလးေတြကို ျပည့္စုံေအာင္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အမႈက က်ေနာ္တို႔ အတြက္ ေကာင္းသထက္ေကာင္းလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။”
လိပ္ကၽြန္းလူသတ္မႈနဲ႔ တရားစြဲခံေနရတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ ၂ ဦးဟာ ဒီအမႈမွာ အျပစ္ကေန ၇၀ ရာခုုိင္ႏႈန္းမက ကင္းလြတ္တယ္လုုိ႔ ယံုုၾကည္တယ္လို႔ ဦးေအာင္မ်ိဳးသန္႔က ေျပာဆိုေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္သတင္းစာ ေရးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ရာႏႈန္းျပည့္ အာမခံႏုိင္မႈ မရွိတာပါလဲ။
“က်ေနာ့္အရင္မွာ ဒီဟာကို သံအမတ္ႀကီး ဦး၀င္းေမာင္လည္း ေျဖထားတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဘာျဖစ္လို႔ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေျပာရသလဲဆို က်ေနာ္တို႔ ရထားတဲ့ သက္ေသ ၁၈ ေယာက္ေလာက္ဟာ က်ေနာ္တို႔ လိုက္ထားတာ ၈ ေယာက္ေလာက္ပဲ ရပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔က သက္ေသအကုန္လုံး မရေသးဘဲနဲ႔ ကိုယ့္ဘက္က မေသခ်ာပဲ မေျပာခ်င္လို႔ပါ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ရထားတဲ့ သက္ေသ ၈ ေယာက္ေလာက္က ဒီအမႈက ကေလးေတြ မက်ဴးလြန္ဘူးဆိုတာကို ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ဒီသက္ေသ ခိုင္မႈအေပၚမွာ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပံ့ပိုးသက္ေသဆိုတဲ့ က်န္တဲ့ ၁၀ ေယာက္ကိုသာ ရခဲ့ရင္ ရာႏႈန္းျပည့္ဆိုတဲ့ စကားကို ေျပာႏိုင္မွာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ရထားတဲ့ သက္ေသကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ကေလးေတြကို ပံ့ပိုးတဲ့ေနရာမွာ စကားကို မလြန္ေအာင္လို႔ ေျပာတဲ့သေဘာပါ။”
ဒီအမႈႀကီးတခုလုံးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျခဳံငုံမွတ္ခ်က္စကား ေျပာျပပါလား။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီကေလးေတြကိုလည္း အတန္တန္ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကေလးေတြနဲ႔ တရားရုံးမွာ ေတြ႔တာပါ ဆိုရင္ ၈ ေခါက္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ေတြ႔တိုင္းမွာလည္း ကေလးေတြကို ေျပာပါတယ္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရင္လည္း ထို္င္းဥပေဒအရ အျပစ္ေပးတာ ခံယူဖို႔။ ဒါေပမယ့္ သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးမယ္။ သို႔ေသာ္ ျပစ္မႈ မက်ဴးလြန္ဘူးဆိုရင္လည္း မွန္မွန္ေျပာဆိုၿပီးေတာ့ ဒီစကားကို အျမဲတမ္းေမးပါတယ္။ မေန႔ကလည္း တရားခြင္ထဲမွာတင္ ဒီစကားကို ေမးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကေလးေတြရဲ႕စကားဟာ တကယ့္သေဘာရိုးနဲ႔ သူတို႔မလုပ္ဘူးဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ေပၚတယ္။ မက်ဴးလြန္ဘူးဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ေပၚပါတယ္။ အဲဒီလို ေပၚေနတဲ့ဟာကို က်ေနာ္တို႔က ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးရဲ႕ သိကၡာ အတြက္ေတာ့ ခုန လိုအပ္ခ်က္ေလးေတြကို ၀ိုင္း၀န္း ျဖည့္ဆည္းၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ လိုခ်င္တဲ့ လမ္းခရီးေရာက္မွာပဲလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ခုလို ေျဖၾကားတဲ့အတြက္ ဒီဗြီဘီသတင္းဌာနက ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
“ေက်းဇူးပါ”
DVB