ထိုိင္းႏို္င္ငံတြင္းမွာ လူကုန္ကူးမူတုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို ့ထိုင္းအထူးစံုစမ္းေရးဌာန DSI နဲ႔ အတူပူးပါင္းျပီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ႀကတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇၀ က ကြန္ယက္အဖဲြ ့၀င္ေတြနဲ႔ အတူ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအဖဲြ႔ကုိလည္း ထုိင္းႏုိ္င္ငံတြင္းက လူကုန္ကူးမူတုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ အတူဆက္ျပီး ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔အတြက္ ဖိတ္ၾကားခဲ့တာျဖစ္ေႀကာင္း အမူေဆာင္ဒါရိုက္တာ ဦးေက်ာ္ေသာင္းကေျပာပါတယ္။
" ျပည္တြင္းျပည္ပ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈေတြကိစၥေတြကို ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့သူေတြ၊ ေခၚၿပီးေတာ့မွ သူတို႔က ေက်းဇူးတင္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္ၿပီးတာ့မွ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ဖိတ္ေခၚတဲ့သေဘာ။ ၿပီးေတာ့မွ ဒီ တဦးခ်င္းစီ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ အခက္အခဲၾကံဳေတြ႔ၾကတာေတြကို တင္ျပၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူတို႔က အမွတ္တရ လက္ေဆာင္တခုခ်င္းစီ ေပးလိုက္တယ္ေပါ့။"
လူကုန္ကူးမူတုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မူေတြေၾကာင့္ DSI ကေပးတဲ့ဆုကုိလည္း ဦးေက်ာ္ေသာင္းက ရရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသားေရြ ့ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ အလုပ္တာ၀န္ စီမံခန္ ့ခြဲေရး အက္ဥပေဒစီမံခ်က္အသစ္အေပၚ ျပန္လည္သံုးသပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ထိေရာက္စြာတင္ျပေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့တယ္လို ့ထုိင္းႏုိ္င္ငံေရာက္ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအဖဲြ႔က ေရွ႕ေနဦးေအာင္မ်ိုးသန္႔ကလည္းဆုိပါတယ္။
"သင့္ေတာ္တဲ့အၾကံညဏ္ေတြ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္လည္း အၾကံေပးၾကပါတယ္။ အန္ကယ္လ္တို႔ကလည္း ေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေနတဲ့ဥပေဒသစ္ ထြက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပစ္ဒဏ္က ေလးဆေလာက္တက္လာတယ္။ တက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီဟာက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီးေနတဲ့အခါမွာ အေထာက္အထား မရွိတဲ့သူေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ အခုလို ဥပေဒျပဌာန္းၿပီးေတာ့ အေရးယူလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ လူေတြဟာ ကေသာင္းကနင္းျဖစ္သြားတယ္။ စက္ရံုတရံုမွာ လူတစ္ေထာင္ေလာက္ရွိတာ အဲ့လိုဖမ္းမယ္ၾကားတာနဲ႔ ထြက္ေျပးကုန္တာ တစ္ရာေလာက္ပဲက်န္ေတာ့တယ္။ အဲ့လူေတြဟာ ကူညီပံ့ပိုးမယ့္သူမရွိခဲ့ရင္ ေနာက္ဆံုး လူေမွာင္ခိုလမ္းကိုပဲ ေရာက္သြားႏုိင္တယ္ဆိုတာ အန္ကယ္လ္တို႔ တင္ျပေဆြးေႏြးပါတယ္။ သူတို႔ DSI အၾကီးအကဲေတြကလည္း ဒါကို လက္ခံပါတယ္။"
အဂၤါေန႔က အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနရဲ႕ ၂၀၁၇ ခုနွစ္ ႏိုင္ငံတကာ လူကုန္ကူးမႈ ဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ၂၁ ရာစုအတြင္း လူေပါင္း သန္း (၂၀) ေက်ာ္ လူကုန္ကူးခံေနရၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ လူကုန္ကူးသူေတြကို ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြ အျဖစ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ဌာနကေျပာႀကားခဲ့ပါတယ္
ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေတာ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၈၇ ႏိုင္ငံရဲ႕လူကုန္ကူးမႈ အေျခအေနကို ေဖာ္ျပခဲ့ရာမွာ ၃၆ ႏိုင္ငံဟာ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ႏိုင္ငံအဆင့္Tier 1 အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ ရပါတယ္။ ေနာက္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၈၀) ကေတာ့ Tier 2 အဆင့္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ထိုင္းနဲ႔ ျမန္မာ အပါအ၀င္ အျခား ႏိုင္ငံေပါင္း (၄၅) ႏိုင္ငံကိုေတာ့ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ေစာင့္ၾကည့္ခံ ႏုိင္ငံအဆင့္ Tier 2 အျဖစ္ ေဖၚျပထားပါတယ္။ က်န္ႏိုင္ငံေပါင္း (၂၃) ႏိုင္ငံကေတာ့ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးမွာ လံုး၀ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတဲ့ အဆိုးရြားဆံုး ႏုိင္ငံအဆင့္ Tier ၃ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
ထိုိုင္းႏို္င္ငံအေနနဲ႔က အိမ္နီးနားခ်င္းျမန္မာႏိုင္ငံက အလုပ္လာလုပ္ၾကတဲ့ ေရြေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ သန္းနဲ႔ခ်ီရွိတာေႀကာင့္ သူတုိ့ရဲ ့ပင္လယ္စာ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ တျခားေရထြက္ပစည္း ထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ လူကုန္ကူးခံတာေတြရွိတယ္လို့ေ၀ဖန္မူေတြ ခံေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ Tier ၂ ေစာင့္ႀကည့္စာရင္းထဲမွာ သတ္မွတ္ခံထားရတာျဖစ္ပါတယ္။
