ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ ခြဲထြက္လိုျခင္းဟု သမိုင္းအရ ျမင္ေၾကာင္း သံအမတ္ေဟာင္း ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲလ္ ေျပာ
ဧရာ၀တီ ေဆာင္းပါး
လူမ်ိဳးစု အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံလိုသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ားႏွင့္ ထိုအမည္ခံ စစ္ေသြးႂကြ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ရခိုင္ႏွင့္ တျခားေသာတိုင္းရင္းသားမ်ားက ခြဲထြက္ေရးအစီအစဥ္ဟု ျမင္ေသာ္လည္း အေနာက္နိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ ယင္းအခ်က္ကို နားလည္နိုင္ျခင္းမရွိဟု ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲလ္ ကေျပာသည္။
နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္းက ၎ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ားကို လူမ်ိဳးဟု အသိအမွတ္ျပဳခံလိုေသာေၾကာင့္ ထူးထူးျခားျခား အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသည့္ အျပစ္ကင္းသူမ်ားဟု ထင္ျမင္ၾကေသာ္လည္း ထိုအမည္မွာ ျမန္မာျပည္သူမ်ား အတြက္ အျခားအဓိပၸာယ္သက္ေရာက္ေနသည္ ဟု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အထိ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူ ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က The Atlantic မဂၢဇင္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ရက္ေန႕က ရခိုင္ျပည္နယ္ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းရွိ အစိုးရ လုံၿခဳံေရးကင္းစခန္း ၃၀ကို ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕၏ တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ အရပ္သားမ်ား ထိခိုက္ေစေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အေျခအေန ယိမ္းယိုင္ေနသည္။
ထိုမြတ္စလင္ စစ္ေသြးႂကြအုပ္စုကို ျမန္မာအစိုးရက အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ အျဖစ္ ေၾကညာၿပီး ထိုေဒသတြင္ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ စစ္ဆင္ေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ႏွင့္အျခား လူမ်ိဳးစုမ်ား ေနရပ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးရၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု ဆိုသူ ၄သိန္း ေက်ာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခိုလႈံရသည္။
လူမ်ိဳးစုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံလိုေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားကို ဖိႏွိပ္ျခင္းဟူသည့္ ကိစၥရပ္သည္ နိုင္ငံတကာ၏ အာ႐ုံစိုက္မႈ အျမင့္မားဆုံး ျဖစ္ေနၿပီး၊ အျခားမည္သည့္ ျပႆနာမွ် အလားတူေသာ နိုင္ငံတကာအာ႐ုံစိုက္မႈ မရခဲ့ေပ။
သို႔ေသာ္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ လူအမ်ားစုက ၎တို႔သည္ ဘဂၤလီမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မ်ားက ၿဗိတိသွ်တို႔ ေခၚေဆာင္လာခဲ့သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ တရားမဝင္ လာေရာက္သူမ်ား ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုသည္။
နိုင္ငံသားအဆင့္ မရေသာေၾကာင့္ ခရီးသြားလာခြင့္ မရွိျခင္းစသည့္ ၎တို႔၏ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို အစိုးရ အဆက္ ဆက္က ကန႔္သတ္ခဲ့သည္။ နိုင္ငံသား ေပးမည္ဟု ယခင္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသာမက ယခု အမ်ိဳူးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အစိုးရတို႔ကပါ ေျပာခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထိုေဒသ မြတ္စလင္အမ်ားစုကမူ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟု အသိအမွတ္ မျပဳေသာေၾကာင့္ ေလွ်ာက္ထားျခင္း မရွိေပ။
လူသားခ်င္းစာနာမႈအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ားကို ကမာၻ႔အဖိႏွပ္ခံရဆုံး လူနည္းစုဟု ျမင္ေသာ္ လည္း ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ျပည္သူအမ်ားစုက ထိုအုပ္စုသည္ အစၥလမ္ အစြန္းေရာက္မ်ားက ေသြးထိုးေပးေသာ၊ ျပည္ပမွ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ရရွိေနသည့္ ခြဲထြက္ေရး အုပ္စုဟု ျမင္ၾကသည္။
ထိုသို႔ အျမင္မတူေသာေၾကာင့္ပင္ ယင္း ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ လြန္စြာခက္ခဲေစသည္ ဟု “မွားယြင္းနားလည္ေနသည့္ ျမန္မာ့ရိုဟင္ဂ်ာ အက်ပ္အတည္း၏ အရင္းအျမစ္” အမည္ရွိ ေဆာင္းပါးကို The Atlantic မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
“အေနာက္နိုင္ငံေတြ လုံးဝ နားမလည္နိုင္တာက ျမန္မာေတြရဲ႕ စိတ္ထဲက လူမ်ိဳးစုဆိုတဲ့ အယူအဆပဲ” ဟု ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က ေျပာေၾကာင္း ထိုေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
ထို သံအမတ္ေဟာင္းသည္ ၂၀၁၂ ခုက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္စလင္ အသိုင္းအဝန္း ၂ ခု ၾကား ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားစဥ္က ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရွိေနၿပီး နိုင္ငံတဝန္း ေနာက္ဆက္တြဲ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားကို သူ၏ ရာထူးသက္တမ္း အတြင္း ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသူ ျဖစ္သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား၏ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ထိုအမည္ကို လြန္စြာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္ ဟု ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က ေျပာသည္။
“ဒီနာမည္ဟာ သူတို႔ကို နိုင္ငံတကာ အာ႐ုံစူးစိုက္ခံရေရး လႈပ္ရွားမႈအတြက္လည္း အေရးပါေနတယ္”ဟုဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က ထိုမဂၢဇင္းသို႔ေျပာသည္။
ထိုေဆာင္းပါးတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ မြတ္စလင္မ်ားကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစု အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အစိုးရ၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ မြတ္စလင္မ်ားကို ရိုဟင္ဂ်ာဟု အသိအမွတ္ ျပဳလိုက္ပါက ၎တို႔ ကို နိုင္ငံအတြင္းတြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမေပးအပ္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ နယ္ေျမကို ဖဲ့ေပးရမည္ ကို ျမန္မာျပည္သူမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကသည္ ဟု ထိုေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားကို ႏွိမ္နင္းေနေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကလည္း ထိုေနရာမ်ိဳးသည္ ARSA ကဲ့သို႔ေသာ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား လႈပ္ရွားမည့္ ေဒသဟုျမင္သည္။
ဩဂုတ္လ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား အၿပီး အစိုး၏ ေၾကညာခ်က္သည္ ထိုသို႔ေသာ စိုးရိမ္မႈကို ထင္ဟပ္ေနသည္။
ထိုတိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သံတမန္မ်ားကို ရွင္းလင္းတင္ျပရာတြင္ ျမန္မာျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ေဆြက ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕သည္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ အစၥလမ္မစ္ နိုင္ငံထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း ေနသည္ဟု ေျပာသည္။
“သူတို႔ေတြက အဲဒီေဒသကို ဘဂၤါလီ သီးသန႔္ေဒသ ထူေထာင္ခ်င္ၾကတာ” ဟု ရဲမႉးခ်ဳပ္ ဝင္းထြန္းက ထိုရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
“ျမန္မာနိုင္ငံဒီကိစၥကို နက္နက္ရွိုင္းရွိုင္း ခံစားေနရေပမယ့္ အေနာက္နိုင္ငံေတြက ဒါကို နားမလည္ဘူး။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ သမိုင္းရဲ႕ တကယ့္ ျဖစ္ရပ္ကေန အေျခခံလာတာ” ဟု ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က The Atlantic မဂၢဇင္းတြင္ သို႔ ေျပာသည္။
ထိုျဖစ္ရပ္ အမွန္မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီးတြင္ အိႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ခြဲရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့စဥ္ ယခုရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ား၏ ဘိုဘြားမ်ားက ၎တို႔ေနထိုင္သည့္ ေဒသကို ထိုစဥ္က အေရွ႕ပါကစၥတန္ဟုေခၚသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံက သိမ္းပိုက္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ပါကစၥတန္က သိမ္းပိုက္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ေဒသတြင္း မြတ္စလင္(မူဂ်ာဟစ္)မ်ားက လက္နက္စြဲကိုင္ကာ ခြဲထြက္ေရး ပုန္ကန္မႈ ျပဳလုပ္သည္မွာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ား အထိ ၾကာေသာ္လည္း ထိုပုန္ကန္မႈ အႂကြင္းအက်န္မ်ားသည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ား အထိ အသက္ဆက္ခဲ့သည္။
“ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ေတြနဲ႕ ျမန္မာနိုင္ငံက တျခားသူေတြက ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႕ အတူ ဘာေတြပါလာလဲ ဆိုတာကို ၾကည့္ ၾကတယ္။ လူမ်ိဳးစုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံခ်င္တာ ဘာသေဘာလဲ ဆိုတာ သိၾကတယ္။ အခု ဒီစစ္ေသြးႂကြလုပ္ရပ္ကို လည္း ဒီနာမည္နဲ႕ပဲ လုပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ေဘးကင္းဇုန္ သတ္မွတ္ေရး အပါအဝင္ နိုင္ငံတကာ ၾကားဝင္ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ ဒါကို ျမန္မာနိုင္ငံက လူေတြက တနည္းနည္းနဲ႕ ခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈလို႔ပဲ ျမင္တယ္ေလ” ဟု မစ္ခ်ယ္က ေျပာေၾကာင္း ထိုေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
“ၾကားညပ္သြားတာကေတာ့ သိန္းနဲ႕ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြပဲေပါ့” ဟုလည္း ျမန္မာနိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ေဟာင္း ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာသည္။