Photo-EPA-EFE/HEIN HTET
ဘဂၤါလီ (သူတို႔အေခၚ ရိုဟင္ဂ်ာ) ျပႆနာကို ဖန္တီးခဲ့တဲ့ အဓိကတရားခံကေတာ့ ေသဆံုးသြားၿပီျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲေဟာင္း ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာရာမန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာက ျပစ္တင္ေျပာ ၾကားလိုက္ပါတယ္။
ယမန္ေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လႊတ္ေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ေယာက္ရဲ ႔ ေမးခြန္းကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာဆီနာက ျပန္လည္ေျဖဆိုမႈလုပ္ရာမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကား သြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒုကၡသည္အေရး ေဆြးေႏြးဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိလာေတာ့မယ့္ နာရီအနည္းငယ္ အလိုမွာပဲ ဟာဆီနာက ေျပာဆိုလုိက္တာ ပါ။ "ဇီယာ က ဒီျပႆနာကိုဖန္တီးခဲ့တာပါ၊ ခုဆိုရင္ သူ႔ပါတီ BNP နဲ႔ မဟာမိတ္ ပါတီ ဂ်မတ္ အီ အစၥလမ္မစ္တို႔က ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကေန အခြင့္အေရး ရ ယူခ်င္ေနၾကပါတယ္" ဆိုၿပီးေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ေသဆံုးသြားၿပီျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ဇိီယာ ရာမန္ ဟာဆိုရင္ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တုန္းက ၎ရဲ႕စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဘဂၤါလီေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုေစခဲ့ၿပီး ရခိုင္ေျမာက္ပုိင္းမွာ အစၥလ မၼစ္ ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခု ဖန္တီးထူေထာင္ဖို႔အေရး လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲဖို႔အ တြက္ ေနာက္ကြယ္ကေန ေထာက္ခံပံ့ပုိးေပးမယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ကတိျပဳေစခဲ့တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
ယင္းေနာက္မွာေတာ့ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာမွာ လက္နက္ကိုင္ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္ဆင္ေရး ရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္မႈကို လုပ္ေ ဆာင္ခဲ့ရၿပီး ယင္းအတြက္ေၾကာင့္လည္း ပထမဆံုးအျဖစ္ ဒုကၡသည္ေတြ အစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္ ၀င္ေရာက္မႈကို ျဖစ္ေစခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
"အဲလိုပံုစံ ျပႆနာမ်ဳိး သူတို႔ ဆက္ၿပီးျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့တာပါ၊ ဒါမွလည္း ျမန္မာနဲ႔ ထိစပ္ေန တဲ့ ကၽြန္မတို႔ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္မႈကို ပ်က္ျပားေစမွာေလ၊ အဲဒီလိုျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတို႔ကို အကူအညီျဖစ္မယ္လုိ႔ သူတို႔ထင္ေနၾကပါတယ္" ဆိုၿပီး ဟာဆီနာ က ေျပာပါတယ္။
အလားတူ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြကို တိုက္ခိုက္မႈေတြ ဆက္တိုက္လုပ္ေစဖို႔ ARSA အၾကမ္းဖက္ သမားေတြကိုလည္း ပါကစၥတန္က ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း ဟာဆီနာ ရဲ႕ အစုိးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မာတီယာ ေခ်ာင္ဒရီ Matia Chowdhury က မၾကာေသးမီကမွ ထုတ္ေဖာ္ျပစ္တင္ထားခဲ့ပါေသးတယ္။
ယင္းအျပင္ ARSA ဟာဆိုရင္ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယတို႔ရဲ႕ ဘံုရန္သူျဖစ္ တယ္လို႔လည္း ဟာဆီနာ ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ အိတ္ခ်္တီ အီမန္ H T Imam က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားခဲ့ပါတယ္။
ယင္း ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕JMBပါကစၥတန္ ဂ်ီဟတ္ဒီ အုပ္စုေတြနဲ႔လည္း ခုိင္မာတဲ့ အဆက္အသြယ္ေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ၎ ကဆိုပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟာဆီနာ က ပါလီမန္ကို ေျပာၾကားရာမွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လေနာက္ပုိငး္ ဘဂၤါလီ သန္း၀က္ေက်ာ္ေလာက္ ႏိုင္ငံတြင္းကို စုၿပံဳ၀င္ေရာက္ လာခဲ့ရာကေန သူမတို႔ ႏိုင္ငံဟာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ မႀကံဳစဖူးတဲ့ လူသား အက်ပ္အ တည္းႀကီးတစ္ခုနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရေၾကာင္း၊ ဒီျပႆနာကုိ ကူညီေျဖရွင္းေပးဖို႔ ျမန္မာကို လည္း ေတာင္းဆိုထားရပါေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အဗၺဴ ဟာဆန္ မာမက္ အယ္လ္ Abul Hassan Mahmud Al ကေတာ့ ႏို၀င္ဘာ ၁၆ ရက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိမွာျဖစ္ၿပီးဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ပို႔ေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အက်ပ္အတည္း ႀကီးအတြက္ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ရပ္ မဟာဗ်ဴဟာက်က် ထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ UNHCR ရဲ႕ အေရးေပၚအထူးအစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ က်င္းပဖို႔ကိုလည္း ဟာဆီနာ က ေတာင္း ဆိုထားပါတယ္။