ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)
''သမၺႏၶမွာလည္း ဝိဘတ္လုိပဲ အေျပာစကားမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးေနတဲ့ သမၺႏၶေတြကုိ ျပည့္ျပည့္စုံစုံျပသင့္တယ္လုိ႔ ထင္တယ္၊ နမူနာေျပာၾကရေအာင္၊ စာသုံး စကားမွာ 'ေသာ္လည္း' ဆုိတဲ့ သမၺႏၶပါတယ္၊ အဲဒါနဲ႔တူတဲ့ အေျပာသုံးသမၺႏၶက ဘာပါလိမ့္''
'' 'ေပမယ့္' ပါဆရာ''
''ဟုတ္တယ္၊ 'သူက ဆင္းရဲေပမယ့္ စိတ္ေကာင္းရွိတယ္' ဆုိတဲ့ ဝါက်မ်ဳိးမွာ 'ေပမယ့္'ဟာ အေျပာသုံးသမၺႏၶေပါ့၊ အဲဒီလုိပဲ ေပါင္းစည္းျပသမၺႏၶမွာ 'ႏွင့္' ကုိ ျပထားတယ္၊ အေျပာစကားမွာ 'ႏွင့္' လုိ႔ပဲ သုံးသလား''
'' 'နဲ႔' လုိ႔ သုံးပါတယ္ဆရာ''
''ဟုတ္တယ္၊ 'သူနဲ႔ငါ'၊ 'စစ္နဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဆရာနဲ႔တပည့္' ဆုိတဲ့ အသုံးေတြ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးေနတာပဲဟာ၊ 'နဲ႔' ကုိ လည္း ထည့္ျပသင့္တာေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''ဒီေတာ့ စာသုံးသမၺႏၶေတြနဲ႔ အသုံးတူတဲ့ အေျပာသုံးသမၺႏၶေတြကုိ ျဖည့္စြက္ၿပီး သင္ေပးၾကေပါ့၊ ခက္တာက သဒၵါစာအုပ္ထဲမွာ အေျပာသုံးသမၺႏၶေတြ လုံးဝမပါတာ ေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ပါတဲ့ဟာပါ၊ မပါတဲ့ဟာ မပါ ျဖစ္ေနတယ္ေလ၊ သတိထားမိၾကရဲ႕လား''
''သတိမထားမိပါဘူး ဆရာ''
''လုိရင္းပဲ ေျပာပါ့မယ္၊ 'စာသင္ေနစဥ္' နဲ႔ 'လသာတုန္း' မွာ 'စဥ္' နဲ႔ 'တုန္း' ဟာ စာသုံးနဲ႔ အေျပာသုံးပဲကြာတာမဟုတ္လား၊ သေဘာက အတူတူပဲေလ၊ အဲဒီလုိပဲ 'မၾကာမီ' နဲ႔ 'မၾကာခင္'၊ 'ျဖစ္ရန္' နဲ႔ 'ျဖစ္ေအာင္'၊ 'သကဲ့သုိ႔' နဲ႔ 'သလုိ' ဆုိတဲ့ သမၺႏၶ အသုံးေတြဟာလည္း စာသုံးနဲ႔ အေျပာသုံးပဲ ကြာတာ၊ အဲဒါေတြ စာအုပ္ထဲမွာ ပါပါ တယ္၊ 'ျဖစ္ေစ... ျဖစ္ေစ' နဲ႔ အသုံးတူတဲ့ 'ျဖစ္ျဖစ္...ျဖစ္ျဖစ္' အသုံးတုိ႔၊ 'သူေရာ ငါေရာ' ဆုိတဲ့ 'ေရာ... ေရာ' အသုံးတုိ႔ 'အေမရယ္ အေဖရယ္' ဆုိတဲ့ 'ရယ္... ရယ္' အသုံးတုိ႔ အဲဒီလုိအေျပာမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးတဲ့ သမၺႏၶေတြလည္း ျပည့္ျပည့္ စုံစုံပါရင္ ေကာင္းတာေပါ့ကြယ္''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''ကဲ... ေနာက္ဝါစဂၤတစ္ခုအေၾကာင္း ေျပာရေအာင္''
''ေနာက္ဝါစဂၤက ပစၥည္းပါ ဆရာ''
''ဟုတ္ပါၿပီ၊ ဝါစဂၤ ရွစ္ပါးခဲြတဲ့ စနစ္မွာေတာ့ ပစၥည္းကုိ ဝါစဂၤထဲ မထည့္ဘူး၊ ဝါစဂၤကုိးပါးခဲြတဲ့ စနစ္မွာေတာ့ ပစၥည္းကုိ ဝါစဂၤတစ္ခုအျဖစ္ ထည့္တယ္၊ ပစၥည္းဖြင့္ ဆုိပုံကုိ ေျပာပါဦး''
''ဟုတ္ကဲ့၊ 'နာမ္၊ နာမ္စား၊ နာမဝိေသသန၊ ႀကိယာ၊ ႀကိယာဝိေသသနတုိ႔ အဓိပၸာယ္ကုိ ထူးျခားေလးနက္ေအာင္ ကူညီေထာက္ပံ့ေသာ စကားလုံးကုိ ပစၥည္းဟု ေခၚသည္' တဲ့ ဆရာ''
''ပစၥည္းအမ်ဳိးအစားေရာ ဘယ္လုိခဲြသလဲ''
''နာမ္ပစၥည္း၊ ႀကိယာပစၥည္း၊ ပုဒ္ေျပာင္းပစၥည္းဆုိၿပီး သုံးမ်ဳိးခဲြပါတယ္ ဆရာ''
''အဲဒီေတာ့ အရင္ဆုံးနာမ္ပစၥည္းေတြကုိ ၾကည့္တာေပါ့၊ နာမ္ပစၥည္းေတြမွာ 'မ်ဳိးျပပစၥည္း' ကုိ အရင္ဆုံးျပတယ္မဟုတ္လား၊ မ်ဳိးျပပစၥည္းက ျမန္မာစကားမွာ အင္မတန္အသုံးတြင္က်ယ္တဲ့ ပစၥည္းေတြပဲ၊ မ်ဳိးျပပစၥည္းေတြကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ သုံးတတ္ဖုိ႔လုိတယ္ေလ''
''ရွင္းျပပါဦး ဆရာ''
''ျမန္မာစကားမွာ မ်ဳိးျပပစၥည္းသုံးရင္ အေရအတြက္ျပတဲ့ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ တဲြသုံး ရတယ္မဟုတ္လား၊ ျမန္မာစကားမွာ နာမ္ေတြရဲ႕ အေရအတြက္ကုိ မ်ဳိးျပပစၥည္းမပါဘဲ သုံးလုိ႔မရဘူးေလ၊ အဲဒါသတိထားမိတယ္မဟုတ္လား''
''ဘာကုိဆုိလုိတာပါလဲ ဆရာ''
''အနီးစပ္ဆုံး အဂၤလိပ္စကားနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ေလ၊ အဂၤလိပ္စကားမွာ အေရ အတြက္နဲ႔၊ နာမ္နဲ႔ တုိက္႐ုိက္တဲြသုံးတယ္၊ ဆုိပါေတာ့ 'two dogs ' ၊ 'three flowers' လုိ႔ သုံးတာမ်ဳိးေပါ့၊ ျမန္မာစကားမွာ အဲဒီပုံစံအတုိင္း 'ႏွစ္ေခြး'၊ 'သုံးပန္း' လုိ႔မွ သုံးလုိ႔မရတာ၊ ကဲ ဘယ္လုိသုံးသလဲ''
''ေခြးႏွစ္ေကာင္၊ ပန္းသုံးပြင့္လုိ႔ သုံးပါတယ္ ဆရာ''
''ေအး အဲဒီ 'ေကာင္' တုိ႔ ၊ 'ပြင့္' တုိ႔ကုိ မ်ဳိးျပပစၥည္းလုိ႔ ေခၚတာေပါ့၊ မ်ဳိးျပပစၥည္း ေတြက အမ်ဳိးအစားတုိ႔ ပုံသၭာန္တုိ႔ကုိ ေဖာ္ျပတယ္ေလ၊ ဆုိပါေတာ့ ဘုရားဆုိရင္ 'တစ္ဆူ၊ ႏွစ္ဆူ' သုံးရတယ္မဟုတ္လား၊
အဲဒီလုိပဲ၊ 'ရဟန္းတစ္ပါး ၊ လူတစ္ေယာက္ ၊ ဆင္တစ္ေကာင္' စသည္ျဖင့္ေပါ့၊ အမ်ဳိးအစားအလုိက္ သုံးရတဲ့မ်ဳိးျပပစၥည္းေတြ ရွိတာေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
'' 'ဘဲဥတစ္လုံး၊ ဖ်ာတစ္ခ်ပ္၊ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္း၊ ေသနတ္တစ္လက္၊ ကားတစ္စီး၊ ေလွတစ္စင္း' စသည္ျဖင့္ ပုံသၭာန္အလုိက္သုံးတဲ့ မ်ဳိးျပပစၥည္းေတြလည္းရွိတယ္၊ 'ဖိနစ္တစ္ရန္၊ ႏြားတစ္ရွဥ္း' ဆိုၿပီး ႏွစ္ခုတဲြအလုိက္ သုံးတဲ့မ်ဳိးျပေတြလည္း ရွိတယ္ ေလ''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''အဲဒီလုိပဲ၊ 'ဆီတစ္ပိႆာ၊ ဓာတ္ဆီဆယ္ဂါလန္၊ ဆန္တစ္တင္း' စသည္ျဖင့္ အတုိင္းအတာပမာဏအလုိက္သုံးတဲ့ မ်ဳိးျပပစၥည္းေတြလည္း ရွိတယ္''
''မ်ဳိးျပသက္သက္မဟုတ္ဘဲ နာမ္ေတြကုိ မ်ဳိးျပလုိထပ္ဆင့္သုံးတဲ့ အသုံးေတြ လည္း ရွိတယ္ေလ''
''ဘယ္လုိအသုံးမ်ဳိးပါလဲ ဆရာ''
'' 'အိမ္တစ္အိမ္'၊ 'ေရတြင္းတစ္တြင္း' ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့၊ 'အိမ္တစ္အိမ္' မွာ နာမ္ကုိပဲ မ်ဳိးျပပစၥည္းအျဖစ္ ထပ္သုံးတာေလ၊ ေရွ႕က 'အိမ္' က နာမ္ေနာက္က 'အိမ္' က မ်ဳိးျပပစၥည္းေပါ့၊ 'ေဘာလုံးတစ္လုံး' က်ေတာ့ ေရွ႕က နာမ္ရဲ႕အစိတ္အပုိင္း တစ္ခုကုိ မ်ဳိးျပပစၥည္းအျဖစ္ ထပ္သံုးတာေပါ့''
''ေၾသာ္... နားလည္ပါၿပီ ဆရာ''
''ေနာက္တစ္ခုက နာမ္တစ္ခုကုိ မ်ဳိးျပတစ္ခုမက သုံးႏုိင္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္၊ သုံးတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ လုိက္လုိ႔ေပါ့''
''ဘယ္လုိအသုံးပါလဲ ဆရာ''
'' 'ဓား' ဆုိပါေတာ့၊ 'ဓားတစ္လက္၊ ဓားတစ္ေခ်ာင္း၊ ဓားတစ္စင္း' ဆုိၿပီး မ်ဳိးျပတစ္ခုမက သုံးႏုိင္တယ္ေလ၊ 'ဓားတစ္လက္' လုိ႔သုံးရင္ လက္နက္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ေပါ့၊ ေသနတ္တစ္လက္၊ အေျမာက္တစ္လက္ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့၊ 'ဓား တစ္ေခ်ာင္း' လုိ႔ သုံးရင္ေတာ့ အေခ်ာင္းအတံဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ေပါ့၊ 'ဓားတစ္စင္း' ဆုိရင္ေတာ့ ေျဖာင့္စင္းတဲ့ အရာဝတၴဳဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ေပါ့ကြယ္''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''ေယဘုယ်သုံးႏုိင္တဲ့ မ်ဳိးျပပစၥည္းကေတာ့ 'ခု' ဆုိတဲ့ မ်ဳိးျပပဲ၊ မုန္႔တစ္ခု၊ အလုပ္တစ္ခု၊ ကိစၥတစ္ခု ဆုိတာမ်ဳိး အေကာင္အထည္ရွိတာနဲ႔ေရာ၊ မရွိတာနဲ႔ေရာ တဲြသုံးႏုိင္တယ္ေလ''
''ဘာသာတရားတုိ႔၊ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မႈတုိ႔န႔ဲ ဆက္စပ္ရင္ 'ပါး' ကုိ သုံးေလ့ရွိ တယ္၊ ရတနာသုံးပါး၊ အနၲငါးပါး၊ အျပစ္ေျခာက္ပါး၊ အပါယ္ေလးပါး စသည္ျဖင့္ေပါ့၊ ေကာင္းတာေရာ၊ ဆုိးတာေရာ ပါႏုိင္တာေပါ့၊ အေသးစိတ္ေလ့လာၾကည့္ေပါ့ကြယ္''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''မ်ဳိးျပသုံးတဲ့ေနရာမွာ တဲြသုံးတဲ့ ကိန္းဂဏန္းကုိလုိက္ၿပီး သုံးပုံကြာတာလည္း ကေလးေတြကုိ သင္ဖုိ႔လုိတယ္ေနာ္''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
'' ၁ ကေန ၉ အထိ ဆုံးတဲ့ ကိန္းေတြနဲ႔ သုံးရင္ မ်ဳိးျပကုိ ေနာက္ကကပ္ၿပီး သုံးတယ္၊ 'လူ ၁၅ ေယာက္၊ သံဃာ ၁၄၉ ပါး၊ စာအုပ္ ၃၄၂၆ အုပ္' ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''သုညနဲ႔ ဆုံးတဲ့ ကိန္းေတြဆုိရင္ေတာ့ မ်ဳိးျပကုိ အဲဒီလုိ တုိက္႐ုိက္သုံးလုိ႔မရဘူး၊ 'သံဃာေတာ္ ၂ဝ ပါးလုိ႔ သုံးလုိ႔မရဘူး၊ သံဃာေတာ္အပါး ၂ဝ လုိ႔ သုံးရတယ္၊ အဲဒီလုိပဲ လူအေယာက္ ၅ဝ၊ ဘဲဥအလုံး ၆ဝဝ၊ ဓားအစင္း ၃ဝဝ' ဆုိတာမ်ဳိးသုံးရတယ္၊ မ်ဳိးျပကုိ ေရွ႕က အ-တဲြၿပီး ကိန္းဂဏန္းရဲ႕ေရွ႕မွာ သုံးရတယ္''
''ဆရာ၊ သံဃာေတာ္ ၂ဝ၊ ဘဲဥ ၆ဝဝ၊ ဓား ၃ဝဝ လုိ႔ သုံးလုိ႔လည္း ရမယ္ထင္ပါ တယ္''
''ဟုတ္တယ္၊ မ်ဳိးျပလုံးဝမထည့္ဘဲ နာမ္နဲ႔ သုညဆုံးတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ႔ ကပ္သုံးလုိ႔ ရပါတယ္၊ မ်ဳိးျပသုံးရင္ေတာ့ ေရွ႕က အ-ေရွ႕ဆက္တဲြၿပီး သုံးတာ မ်ားပါတယ္၊ အႏွစ္ ၁ဝဝ ၊ အရက္ ၂ဝ ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့၊ အဲ... လ က်ေတာ့ အလ ၃၁ ဆုိတာမ်ဳိး သုံးတာမရွိဘူး၊ လ ၃၁ လုိ႔ပဲ သုံးတယ္ေလ၊ သတိထားစရာ ကေလးေတြေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က လမ္းေတြေခၚပုံၾကည့္ရင္လည္း သိႏုိင္ပါတယ္ '၁ လမ္း၊ ၁၂ လမ္း၊ ၄၉ လမ္း' ဆုိတာမ်ဳိးသုံးေပမယ့္ 'လမ္း ၂ဝ၊ လမ္း ၃ဝ၊ လမ္း ၄ဝ' ဆုိၿပီး သုညဆုံးတဲ့ လမ္းေတြက်ေတာ့ နာမ္ကုိ ကိန္းဂဏန္းေရွ႕က ထားသုံးရတယ္ မဟုတ္လား''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ''
''အဲဒီမွာ တစ္ခုမွတ္ဖုိ႔က ၁ဝ ကုိ အတုိေကာက္ေခၚတဲ့ 'ဆယ္'ဆုိတဲ့ ကိန္းကုိ က်ေတာ့ ၁ ကေန ၉ အထိသုံးတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးပဲ သုံးရတယ္၊ သုညဆုံးတဲ့ ကိန္းေတြလုိ သုံးေလ့မရွိဘူး၊ ဆုိလုိတာက 'လူအေယာက္ ၁ဝ' လို႔ သံုးေလ့မရွိဘူး၊ လူဆယ္ ေယာက္လို႔ပဲ သံုးတယ္။ ေခြးဆယ္ေကာင္၊ ဘဲဥဆယ္လံုးဆိုတာမ်ဳိးေပါ့၊ သုညမဆုံးတဲ့ ကိန္းေတြနဲ႔ အသုံးတူတယ္လို႔ နားလည္ႏိုင္ပါတယ္''
''ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ''
''သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ '၂ဝႀကိမ္ေျမာက္ ကထိန္သကၤန္းကပ္လွဴပြဲ' ဆိုတာမ်ဳိးေတြ႕ရတတ္တယ္၊ 'အႀကိမ္ ၂ဝေျမာက္' လို႔ သံုးမွ မွန္မွာေပါ့၊ မ်ဳိးျပ ပစၥည္းအေၾကာင္း ဒီေလာက္ဆိုရင္ လံုေလာက္ပါၿပီ''
''ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ''