ညေန ၃၀၀နာရီ ၊ ၃၀ .၁၀ .၂၀၁၇ ၊ စစ္ေတြဟိုတယ္ ။
ေတြ႕ေျပာၾကသူမ်ား..
( ကန္ ) Nancy Lindbirg, President, US institute of peace ႏွင့္ အဖြဲ႕
( ခိုင္ ) ဦးသာပြင့္ ၊ ဦးသန္းထြန္း ။
မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းကိုမ်ွ ကိုယ္စားျပဳ ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ပုဂၢိဳလ္ေရး သီးသန္႔ ဖိတ္ေခၚေတြ႔ဆံုျခင္း ။
* ဘဂၤလီတို႔ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ပံု သမိုင္းအက်ဥ္း ၊
အမည္လိမ္ အသံုးျပဳ ရျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္ ၊ လတ္တေလာ ျဖစ္စဥ္မ်ားအေၾကာင္း တို႔ကို ေျပာေနက်အတိုင္း ထံုးစံအတိုင္း အက် ဥ္းခ်ဴ ပ္ ေျပာျဖစ္ၾကသည္။
ၿပီးေနာက္...
( ကန္ ) ကိုဖီအာနန္ေကာ္မ႐ွင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒ ႏွင့္ ထိုဥပေဒကို ႏိုင္ငံတကာစံႏွင့္ အညီ ျပန္လည္ သံုးသပ္သင့္သည္ ဆိုသည့္ကိစၥကို မည္သို႔ ျမင္ပါသနည္း။
( ခိုင္) ကမ႓ာေပၚ႐ွိ ႏိုင္ငံတိုင္းသည္ တည္ဆဲဥပေဒကို လိုက္နာရသည္ ။ က်င့္သံုးရသည္ ။ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္သျဖင့္ ထိုဥပေဒအတိုင္းသာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္႐ွိသည္ ။
၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ျပဳ ျပင္ရန္လိုအပ္လာလ်င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကျပဳ ျပင္ၿပီး ျပည္သူ႔သေဘာ ထား အတိုင္းေဆာင္႐ြက္ပါလိမ့္မည္။ ေနာက္တစ္ခုက ႏိုင္ငံတကာစံ ဆိုသည္မွာ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံတို႔၏စံႏႈန္းကိုသာ ဗဟိုျပဳေနၾကျခင္းကလည္း တရားမ်ွတမည္မထင္ပါ။ တ႐ုတ္ ၊ အိႏၵိယ ၊ ႐ု႐ွား ၊ ဂ်ပန္ အစ႐ွိသည့္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားအပါ အျခားတိုင္းျပည္မ်ား၏ စံႏႈန္းမ်ားကိုလည္း ေလးစား ၾကေစလိုပါသည္။
( ကန္) ကိုဖီအာနန္ က ယခု ဘဂၤလာေဒ့႐ွ္ဖက္သို႔ ထြက္သြားၾကသူမ်ားအားလံုးကို ၊ လက္ခံသင့္ၿပီး ႏိုင္ငံသားအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ႀကိဳးပမ္းသင့္သည္ဆိုသည့္ အၾကံေ ပးခ်က္ကို သေဘာတူႏိုင္ပါသလား ။
( ခိုင္) Kofi is not our president and not our leader , only a Counsellor.
ကိုဖီအာနန္သည္ကြၽန္ေတာ္တို႔သမတ မဟုတ္သလုိ ေခါင္းေဆာင္လဲ မဟုတ္ပါ။ အၾကံေပးသူမ်ွသာျဖစ္၍ သူအၾကံေပးသမ်ွ ကို လိုက္လုပ္စရာလိုအပ္မည္မထင္ပါ ။ မိမိႏိုင္ငံအာဏာစက္ေအာက္မွ မိမိဥပေဒအရသာ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရပါမည္ ။
ကိုဖီ ေျပာသည့္အတိုင္းသာ ေဆာင္႐ြက္မည္ဆိုလ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ ေဒသခံ ရခိုင္လူထုအပါအဝင္ ျပည္သူအမ်ားစု ႏွင့္ အဟကြာသြား ေစႏိုင္ပါသည္။
( ကန္) ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မ႐ွင္မွာ ရခိုင္ ၂ ေယာက္ပါ သည္ မဟုတ္ပါလား ။
( ခိုင္) ပါ ပါသည္ ။ သို႔ေသာ္ ထိုပုဂၢိဳ လ္ ၂ဦးသည္ ေဒသခံ ရခိုင္လူထုကို ကိုယ္စားျပဳ သည္ဟု မေျပာႏိုင္ပါ။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ဆြဲထည့္ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။
( ကန္) ရခိုင္ေဒသသည္ ယခုလို အဆင့္အတန္းနိမ့္က် ေနမည့္အစား လမ္းမ်ား ေက်ာင္းမ်ား ေဆး႐ံုမ်ား ေကာင္းေကာင္း ၊ ကုန္ွထုတ္စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ေစခ်င္သည္။ လူႀကီးမင္းတို႔လည္း ႏွစ္သက္ မည္ထင္ပါသည္ ။
( ခိုင္) ရခိုင္ေျမကိုအျခားသူထံေရာင္းစားခံရၿပီးမွ ခ်မ္းသာလာျခင္းမ်ိဴးကို မလိုလားပါ။ စစ္အာဏာ႐ွင္ အစိုးရကို ဖိအားေပးလို၍ ဘဂၤလီတို႔ကို အသံုးခ်ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေဒါင့္က ထိုအခ်ိန္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ျပစ္တင္ခဲ့ၾကသည္ ။ ယခု US အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တို႔ႏွင့္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားပါ သေဘာက် ေထာက္ခံသည့္ DASSK ဦးေဆာင္သည့္ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရ ျဖစ္လာပါၿပီ။
ဤအခ်ိန္တြင္လည္း အစိုးရကို ကူညီ ေထာက္ပံ့အားေပး ရမည့္အစား ဘဂၤလီတို႔၏ သတင္းလိမ္မ်ားကို သိသိႀကီး ႏွင့္ လက္ခံၿပီး ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီအစိုးရကို အက်ပ္ အတည္း ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကျခင္း အေပၚလံုးဝလက္မခံ နားမလည္ႏိုင္ပါ။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီသည္ အတိမ္းအေစာင္မခံသည့္ on the margin အေနအထား မွာျဖစ္ပါသည္ ။ ရာႏႈန္းျပည့္မဟုတ္ သည့္တိုင္ေအာင္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ားသည့္ အေနာက္တိုင္းဖက္ကို လူတိုင္းယိမ္းခ်င္ၾကပါသည္ ။
သို႔ေသာ္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ျဖစ္ေနသည့္ ဘဂၤလီအေရး အေပၚ အေနာက္ႏိုင္ငံတို႔၏ ဘက္လိုက္မႈက ျမန္မာျပည္ကို တ႐ုတ္ဖက္သို႔ လံုးဝခ်ည္းကပ္သြားႏိုင္သည္ကိုလည္း သတိျပဳၾကေစလိုသည္။
( ကန္) ယခုလို အလြန္အေရးႀကီးသည့္အေနအထား ေရာက္ေနသည့္ ဘဂၤလီကိစၥကို လူႀကီးမင္းတို႔ဆိုလ်င္ မည္ကဲ့သို ေျဖ႐ွင္းၾကမည္နည္း ။
( ခိုင္) ျဖစ္ႏိုင္လ်င္ ထြက္သြားသူမ်ားအား တစ္ေယာက္မ်ွ ျပန္လက္မခံခ်င္ ။ အကယ္၍ မလြဲကင္းသာ ျပန္္လည္လက္ခံရမည္ ဆိုလ်င္ ရခိုင္အားလံုးနီးပါးအမ်ားစု ျဖစ္ေစလိုေ သာ သေဘာထားကို ေျပာျပပါမည္။
၁။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုေသာ အမည္လိမ္ကို စြန္႔လႊတ္ပါ ။
၂ ။ ဘဂၤလီဆိုေသာအမည္ျဖင့္ ႏိုင္ငံသားေလ်ွာက္ထားပါ။
၃ ။ဥပေဒႏွင့္ ညီၫြတ္၍ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာႏိုင္သည့္ ဘဂၤလီတို႔သည္ ရခိုင္( ျမန္မာ) တို႔၏ ယဥ္ေက် းမႈ အျပဳအမူ အတိုင္း ေနထိုင္ႏိုင္ရလိမ့္မည္။ သီးျခားေနရာခ်ထား ေပးရမည္။
၄ ။ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားလံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္သူမ်ားကို လံုျခံဳေရးေစာင့္ၾကပ္ထားေသာစခန္း ( Camp with security) မ်ားျဖင့္ ထား႐ွိရမည္။
( သို႔မဟုတ္)
ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ ဟာစိနာ ေျပာသလို ဘဂၤလာေဒ့႐ွ္ပိုင္ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲ႐ွိ ကြၽန္းတစ္ ကြၽန္းတြင္ သူတို႔ေျပာေသာ ၆သိန္း ခန္႔႐ွိ ထြက္ေျပးဘဂၤလီမ်ားကို ထား႐႐ွိၿပီးမွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား ဟုတ္/မဟုတ္ စီစစ္ေစလိုသည္။
( ကန္) ထို ၆သိန္း ခန္႔. ဒုကၡေရာက္ဘဂၤလီမ်ားကို လူသား ဟူေသာ႐ႈေဒါင့္အျမင္မွ ၾကည့္ၿပီး စာနာသနားလက္ခံသင့္သည္ဟု မထင္ပါလား ။
( ခိုင္) ျမန္မာျပည္သည္ ကမ႓ာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာတိုင္းျပည္ပီပီ စာနာသနား တတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သည့္ ထိုလူ ၆သိန္း ကို ေန႕တဓူဝ ေကြၽးေမြးဖို႔ဆိုသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
သနားပါသည္၊လူသားခ်င္းစာနာပါသည္ ဆိုေသာUS အပါအဝင္ ခ်မ္းသာ သည့္ မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားအပါအဝင္ အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ခြဲေဝယူေဆာင္ ေကြၽးေမြးေန ရာခ်ထားၾကလ်င္ အေျပာႏွင့္ အလုပ္ညီမည္ ျဖစ္ပါသည္။
# ေတြ႕ဆံုခ်ိန္ ၁နာရီ၁၅မိနစ္ အတြင္း ေျပာျဖစ္ျခင္းမ်ား ထဲမွ သိသာသည့္ အေျပာအဆိုမ်ားကိုသာ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
( ThanTun)
------------------------------------------------------------------------------------
တစ္နာရီအၾကာ ေတြ႕ဆံုမႈအၿပီးတြင္ အေရးပါသည့္ ေျပာျဖစ္ခ်က္ အခ်ိဴ ႕ကို ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
$$ = Dr. Gail Marzetti
# = ဦးသာပြင့္ ၊ ဦးသန္းထြန္း
$$.ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ႐ွိ အားလံုးေသာလူ႔အဖြဲ႕အစည္း
( All communities) ကို အကူအညီေပးမည္ ။
ရခိုင္မ်ားအတြက္ ၅၃% ျဖစ္ၿပီး ၊ က်န္ေသာအကူအညီကို အျခားလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကို ေပးအပ္မည့္အေပၚ မည္ကဲ့သို႔ သေဘာထားပါသလဲဟု ေမးျမန္းတီးေခါက္ ။
# ၅၃ % ကူညီေပးမည္ဆိုသည္ကို ေက် းဇူးလည္းတင္ သလို လက္ခံလိုပါသည္။ သို႔ေသာ္ က်န္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရန္လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။
ရခိုင္ကို ၅၃ % အကူအညီေပး၍ က်န္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ကို ႏိုင္ငံသား( Citizen ) ေပးမည္ကို သေဘာတူရမည့္ သေဘာေဆာင္သည့္ အေပးအယူ ( Give and Take)
မ်ိဴ းကို မည္သည့္ရခိုင္မွ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မ႐ွိပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကိုသာ ကူညီေပးၾကပါ။
အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကို အားေပးသည့္ ကူညီမႈမ်ိဴ း မျဖစ္ေစလိုပါ။
$$. ႏွစ္ကာလ ႐ွည္လ်ားစြာေနထိုင္လာၾကသည့္ ထိုဘဂၤလီမူဆလင္မ်ား( စစခ်င္း ႐ို.. ဟုေျပာသည္ကို ဤေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ထိုအသံုးအႏႈန္းကို မသံုးဖို႔ ကန္႔ကြက္ခဲ့သျဖင့္ သူမ ေျပာင္းသံုးျခင္း)ကို ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ အစိုးရ ႏွင့္ ရခိုင္လူထုက ျငင္းဆန္ေနၾကသည္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။
# လူတစ္ဦးခ်င္းစီ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ေလ်ွာက္ထားလာၿပီး ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒျဖင့္ စီစစ္၍ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာခြင့္ ကို မည္သည့္ရခိုင္မ်ွ ကန္႔ကြက္ခဲ့ျခင္းမ႐ွိ ။
ထိုဘဂၤလီတို႔ကသာ ေလ်ွာက္ထားျခင္းလည္းမ႐ွိ၊ အစိုးရက ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရႏိုင္ေရး စီစစ္မႈကိုလည္း ဖီဆန္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဴ း႐ွိေန သည္ကို သူတို႔က လူမ်ိဴ း အမည္လိမ္ (Fake name ) ျဖင့္ ၁၃၆ ခုေျမာက္ တိုင္းရင္းသားလုပ္ခ်င္ၿပီး ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ေတာင္းဆိုမႈကိုေတာ့ လံုးဝလက္ မခံႏိုင္။
$$.ွလူသားခ်င္းစာနာမႈ ကို သတိျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး ၊ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီမ်ားျဖင့္ ဘဂၤလီတို႔လုပ္အားကို အသံုးခ် ကာ ဖြံ႕ၿဖိဳ းတိုးတက္ေစခ်င္သည္။
# လူသားခ်င္းစာနာမႈကိစၥေျပာရမည္ဆိုလ်င္ ၿဗိတိသ်ွ အပါအဝင္ ဥေရာပ ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ မူဆလင္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖင့္ ယွဥ္ထိုးၿပီး တိုင္းျပည္ခ်င္း စာနာေစလိုသည္။
ကမ႓ာႀကီးတြင္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ရန္ ( illigal immigrants ) ႀကိဳးပမ္းသူ အားလံုးနီးပါးသည္ မူဆလင္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ၊ သူတို႔၏ ဘာသာတူ ခ်မ္းသာ ေသာ OIC တိုင္းျပည္မ်ားသို႔ အဘယ္ေၾကာင့္ မဝင္ေရာက္ၾကသနည္း ၊ OIC တို႔ က လည္းအဘယ္ေၾကာင့္လက္မခံၾကရသနည္းကိုလည္းစဥ္းစားဆင္ျခင္ၾကေစလိုသည္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ရခိုင္အပါအဝင္ အားလံုက လိုလားပါသည္ ။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ေျမမွာ ရခိုင္လူမ်ိဴ းမက်န္ ( သို႔) ရခိုင္လူမ်ိဴ းအေနက်ပ္ေစမည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ိဴး ကို သေဘာမတူႏိုင္ပါ။
ရခိုင္လူမ်ိဴ းမ်ား အႏၲရာယ္ကင္းစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳ းတိုးတက္ေစမည့္ အကူအညီမ်ားကိုသာ ေမ်ွာ္လင့္ပါသည္။ ကူညီၾကပါ ။
$$.ဘဂၤလာေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္သြားသူမ်ားကို ျပန္လည္ လက္ခံေရး ကိစၥအေပၚ မည္သို႔ သေဘာထားပါသနည္း။
# ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၉၃ သေဘာတူညီခ်က္ ( 1993 agreement) အရ စီစစ္ လက္ခံရန္ေဆာင္႐ြက္ေနသည္ ။ လက္ခံမည့္သူ ႏွင့္ လက္ခံ ရန္တြန္းအားေပးေနသူမ်ားအား " ျပန္လည္လက္ခံသူမ်ားထဲ တြင္ အၾကမ္းဖက္သမား မ်ား မပါဝင္ပါ " ဟု မည္သူက အာမခံႏိုင္ပါမည္နည္းဟု ရခိုင္မ်ားကိုယ္စား ေမးခြန္း ထုတ္လိုပါသည္။
# ရခိုင္တို႔သည္ မိမိလူမ်ိဴ းအတြက္ သေဘာထားတင္းမာသူ ( Hard liner ) မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမား ( extremist terrorists )မ်ား မဟုတ္ၾက သည္ကို နားလည္ရန္ လိုသလို လက္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားကလည္း သက္ေသျပေန ပါသည္။
( ThanTun)
LikeShow more reactions
Share