*ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာ*
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံရဲ႕ အေမရိကန္နဲ႕ ကုလသမဂၢခရီးစဥ္ အျပီးမွာ အမ်ားၾကီး ေျပာင္းလဲ သြားခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီ အစည္းအေဝးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္ အေရးဆိုင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္လို႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မတင္သြင္းေတာ့ဘူး လို႕ အီးယူနဲ႕ OIC ဘက္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလာခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈေတြ ဖယ္ရွားေပးဖို႕ (အခ်ဳိ႕ က်န္ေနေသး) ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ျပီးေနာက္ မၾကာေသးခင္ကပဲ သမၼတ အိုဘားမား က သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအမိန္႔နဲ႕ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္လို႕လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ဥကၠဌ အျဖစ္ ဦးေဆာင္တဲ့ ဗဟိုေက္ာမတီ၊ ေဒါက္တာကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အၾကံေပးေကာ္မ ရွင္ေတြ ဖြဲ႕စည္းျပီး ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိရာမွာ အခက္အခဲ အနည္းငယ္ ရွိတာကလြဲ လို႕ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ရွိေနပါတယ္။
*ႏိုင္ငံသား စိစစ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး*
ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ရခိုင္ဗဟိုေကာ္မတီဟာ ႏိုင္ငံသား စိစစ္မႈ လုပ္ငန္းေတြ အရွိန္အဟုန္ျမွင့္တင္ျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာမွာ ျမဳိ႕နယ္အခ်ဳိ႕မွာ ခုံခံမႈ ေတြ နဲ႕ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါကိုကို ဖိဖိစီးစီး အေလးထားျပီး ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
အဓိက အခ်က္က ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ဆိုတာ ႏုိင္ငံသားစိစစ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႕ အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးမွ ရႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရး အျပည့္အဝရရွိဖို႕အစဥ္တစိုက္ေတာင္းဆိုေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္ အေရးဟာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ အညီ စိစစ္ျပီးမွ ရရွိႏိုင္မွာ့ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီၾကားကာလမွာ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈေတြ မျပတ္ ရရွိေစေအာင္ ဂရုတစိုက္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေဆာင္ ရြက္ေပးတဲ့ အေပၚမွာ အစိုးရအေပၚ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
*ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား*
ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ႏိုင္ငံေရးအရ ဆန္႕က်င္မႈေတြ၊ ဆႏၵေဖာ္
ထုတ္မႈေတြ၊ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ တည္တည္
ၿငိမ္ျငိမ္နဲ႕ ဆက္လက္ျပီး တည္ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
တစ္ဘက္မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားျပီး လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈေတြ ပါးလ်ားသြားတဲ့ အေနအထားမွာ အေျခအေနဟာ အျပဳသေ ဘာဘက္ကို အားေကာင္းေနပါတယ္။
*တရားမဝင္အေဆာက္အဦမ်ား ကိစၥ*
ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာက တရားမဝင္ အေဆာက္အဦေတြကိစၥကို ကိုင္တြယ္ဖို႕ ၾကဳိတင္သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ ပါတယ္။ တရားမ၀င္အေဆာက္အဦး ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ဆိုတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ တရားမ၀င္ ဗလီေတြမဖ်က္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာဘဂၤလီ ၁၁ ဖြဲ႔က ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပီးကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ တည္ျငိမ္မႈ တည္ေဆာက္ဆဲ အေျခအေန
အရဒီလို စစ္ေဆးမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြ မလုပ္ေဆာင္ဘဲ ေလာေလာဆယ္ ဆုိင္းငံ့ ထားျပီး စိစစ္မႈေတြ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ေစခဲ့ရပါတယ္။
*မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ*
အစိုးရသစ္လက္ထက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ ကား မႈေတြ တိုက္ဖ်က္ေရးကို အမ်ဳိးသားေရးတာဝန္တစ္ရပ္အေနနဲ႕ ျပည္နယ္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး အသီးသီးမွာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဖမ္းဆီးရမိမႈကို ၾကည့္ရင္ WY စာတမ္းပါစိတ္ၾကြရူး သြပ္ေ ဆးျပား ၆၂ သိန္းေက်ာ္ (ေဒသေပါက္ေစ်း က်ပ္သိန္းေပါင္း တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေ က်ာ္) ဖမ္းဆီးရမိျပီး အေရးယူမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဖမ္းဆီးရမိတဲ့အဓိက ေနရာေဒသဟာ ေမာင္ေတာတစ္ဝိုက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။
*အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ*
နံနက္ အာရုဏ္ဦး ေဝလီေဝလင္း Dawn Attack ကို ေနရာ ၃ ေနရာမွာ တစ္ျပဳိင္နက္ တည္း တိုက္ခိုက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Planned Attack ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ပါ တယ္။
လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြကုိ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ျပီး လက္နက္ ခဲယမ္းေတြ ယူေဆာင္ သြားခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသအေျခအေန၊ နယ္ေျမခံအေနအထား၊ တပ္ဖြဲ႕ဝင္အင္ အား ဒီအခ်က္ေတြကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး တိုက္ခို္က္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ မတင္ေတာ့ဘဲ ပယ္ဖ်က္ေတာ့မယ့္ အေနအထားကို ေဆြးေႏြး ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါ တယ္။
အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြ အားလုံးနီးပါး(အခ်ဳိ႕က်န္) ဖယ္ရွားလိုက္တဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ေရးအရ ေျမာက္ပိုင္းမွာတိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားေနခ်ိန္ အေနာက္ဘက္ပိုင္မွာ တိုက္ခိုက္ မႈေတြ ျဖစ္ပြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
* အၾကမ္းဘက္တိုက္ခိုက္မႈဇစ္ျမစ္*
အထက္မွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး စဥ္းစား သုံးသပ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ဇစ္ျမစ္ဟာ ဘာလဲ ဖတ္ရႈသူမ်ား ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ ခုလို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရမႈနဲ႕ပတ္သက္ျပီး Security Survey ကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိျပီးလိုအပ္သလို အျမန္ဆုံးျဖည့္တင္းေပးဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေနပါ တယ္။
က်ဆုံးသြားတဲ့ သူေတြအတြက္၊ က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္ေတြအတြက္ ထိထိေရာက္ေ ရာက္ ေထာက္ပံ့ကူညီေပးဖို႕ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံက ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။
ဘယ္လိုအၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈကိုမဆို လက္မခံဘဲ ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေ ရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ မႈေတြကို နွိမ္နင္းရာမွာ သတိၾကီးၾကီးထားျပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ ခံက လမ္းညႊန္ထားပါတယ္။
အရွင္ဖမ္းမိတဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္သူေတြကို စစ္ေၾကာေဖာ္ထုတ္ခ်က္ေတြ အရ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တရားဥပေဒစိုး မိုးေရးနဲ႔ တစ္ဆက္တည္း အရွိန္ျမွင့္ျပီး ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လိုအပ္ရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံနဲ႕ ညွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြး ေဆာင္ရြက္ သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ တပ္မေတာ္လုံျခဳံေရးအကူအညီအတြက္ မူလရွိျပီး နယ္ေျမခံ တပ္ေတြအျပင္ တပ္မတစ္မ ထပ္မံထည့္သြင္းထားပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကလည္း လိုအပ္ရင္လိုအပ္သလို ေရယာဥ္၊ ေလယာဥ္၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႕ တပ္အင္အား အသုံးျပဳခြင့္ ေပးထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
*တိုက္တြန္းခ်က္*
အေရးၾကီးတာက အခုျဖစ္စဥ္မွာ အေနာက္ဘက္ေဒသ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ျဖစ္ပြား တဲ့ ကိစၥသက္သက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္လူစုရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ ခ်က္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို သတိျပဳဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီလူစုကို အားလုံးက ဆန္႕က်င္ရ မွာပါပဲ။ တိုက္ဖ်က္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေပၚမွာ ျပည္သူအားလုံး(ျပည္သူအားလုံး)က အၾကမ္းဖက္ ဝါဒကို အားမေပးဖို႕၊ ဆန္႕က်င္ဖို႕လိုပါတယ္။ အျခား မလိုလားအပ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ကူးစက္ျပန္႕ပြားမႈ မျဖစ္ေစဖို႕ ႏိုင္ငံသားအားလုံးက သတိၾကီးၾကီး ထားၾကဖို႕ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အပိုင္း၊ တပ္မေတာ္အပိုင္းကေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာ၊ လုပ္ဖို႕ လုိအပ္တာ အားလုံးကို အရွိန္အဟုန္နဲ႕ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။
အေျမာ္အျမင္ ရွိရွိ၊ သတိရွိရွိ၊ တာဝန္သိသိ သုံးသပ္ႏိုင္ဖို႕ တင္ျပလိုက္ရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။