23 October 2017 15:23(+0630) (၁ ရက္ ခန္႔က)
 |
| လိုင္စင္ခ်ထားခံရတဲ့ ကုမၸဏီနဲ႔ အစိုးရတို႔ အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား ကိုလည္း အမ်ားျပည္သူ သိသာ ထင္ရွားေအာင္ခ်ျပနိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး |
၂၀၁၆ ခုနစ္ ျမန္မာနိုင္ငံ သဘာဝသယံဇာ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္မွုဆိုင္ရာ ပြင့္လင္းျမင္ သာေရး အစီရင္ခံစာ MEITI ကို ကိုးကားၿပီး သဘာဝ သယံဇာတ ဝင္ေငြေတြကို ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေငြ ထဲ ဝင္ေငြ ပိုေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး တိုက္တြန္းတဲ့ သူ႔အဆိုကို ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းစဥ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
ဝင္ေငြေတြရဲ့ တဝက္နီးပါးေလာက္ဟာ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြရဲ့ အျခား က႑မ်ား ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေရာက္ရွိသြားတာကို သူ႔အေနနဲ႔ အံ့ၾသစြာေတြ႕ရွိ ရေၾကာင္းလည္းဆိုပါတယ္။
နိုင္ငံသားေတြ စုေပါင္း ပိုင္ဆိုင္တဲ့ သဘာဝ သယံဇာတေတြက ရတဲ့ ဝင္ေငြေတြ ဟာ နိုင္ငံသားေတြ အတြက္ ျပန္လည္ အသုံးျပဳမယ့္ ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာထဲ အျပည့္အဝ မေရာက္ တာဟာ အစိုးရရဲ့ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ ျဖည့္ဆည္းနိုင္မွု အတြက္လည္း အက်ပ္ အတည္း ျဖစ္ေစတယ္ လို႔ ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ ရက္က ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ မွာ ေျပာပါတယ္။
အစီရင္ခံစာပါ ေဖာ္ျပခ်က္အရဆိုရင္ သဘာဝ သယံဇာတ သဘာဝ သယံဇာတမ်ား တူးေဖာ္ရာမွာ လိုင္စင္ေလၽွာက္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ ၊ လိုင္စင္ခ် ထားတဲ့အခါ မွာ ဘယ္လို စံႏွုန္းေတြနဲ႔ ခ်ေပးတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ လည္း မပါပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ လိုင္စင္ခ်ထားခံရတဲ့ ကုမၸဏီနဲ႔ အစိုးရတို႔ အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မ်ား ကိုလည္း အမ်ားျပည္သူ သိသာ ထင္ရွားေအာင္ခ်ျပနိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူးလို႔ ေဒၚသက္သက္ခိုင္ က ေထာက္ၿပ ပါတယ္။
တိုက္တြန္းခ်က္ထဲမွာ အီးအိုင္တီအိုင္ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ အရ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီေတြကို လိုင္စင္ခ် ထားေပး တာဟာ တာဝန္ယူမွု မွုရွိတဲ့ ျပည္တြင္း မွာေကာ နိုင္ငံတကာ ကပါ ေလးစား ရတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိတဲ့ ေရရွည္ တည္တံ့တဲ့ ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ရာ လည္း ေရာက္ေၾကာင္း ဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါဝင္ ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုနစ္ ျမန္မာ အီးတိုင္တီအိုင္ အစီအရင္ခံစာမွာ သဘာဝသယံဇာတ တူးေဖာ္ မွုမွရရွိတဲ့ ဝင္ေငြေတြကို စီမံကိန္း တခုခ်င္းစီ အလိုက္ေဖာ္ျပဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတာ ကိုလည္း ေတြ႕ရ ပါတယ္။
အစီအရင္ခံစာမွာ ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ့ ၅၄ ရာခိုင္ႏွုန္းေသာ ဝင္ေငြသာ ပါဝင္လို႔ ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ငန္း က ရရွိတဲ့ ဝင္ေငြ အားလုံးကို ကိုယ္စား မျပဳနိုင္ ေသးတာ ေတြ႕ရတယ္ လို႔ ေဒၚသက္သက္ခိုင္က ဆိုပါတယ္။
ေက်ာက္မ်က္ က႑က ေရာင္းရေငြ ပမာဏကို ေျပာရရင္ ျမန္မာ အီးအိုင္တီအိုင္ အစီရင္ခံစာ မွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၃၈၀ သာ ေဖာ္ျပၿပီး အျခား သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား ရဲ့ ေဖာ္ျပခ်က္ ပမာဏ ထက္ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္းေန တာကို ေတြ႕ရတယ္ လို႔ ေဒၚသက္သက္ခိုင္ က ေျပာပါတယ္။
Natural Resources Government Institutes က ထုတ္ျပန္တဲ့ ဂါးဗားမန္႔အင္စတီ က်ဳက ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနစ္ သဘာဝ သယံဇာတ ညႊန္းကိန္းအရ ျမန္မာဟာ သယံဇာတ ထြက္တဲ့ နိုင္ငံေပါင္း ၈၉ နိုင္ငံမွာ စုစုေပါင္း ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ၇၇ ျဖစ္ၿပီး သတၱဳက အဆင့္ ၈၃ ခ်ိတ္တယ္။
နိုင္ငံအလိုက္ သယံဇာတကေန ရတဲ့ဝင္ေငြအခ်ိဳးနဲ႔ တြက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူအက်ိဳး ခံစားခြင့္ အနည္းဆုံး ၁၃ နိုင္ငံထဲပါဝင္ေနတယ္ ဆိုၾကပါတယ္။
နိုင္ငံသူ နိုင္ငံသား အားလုံး သဘာဝ သယံဇာတမွရရွိတဲ့ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရွိေစဖို႔နဲ႔ တည့္မတ္ မွန္ကန္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမွုကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ ရြက္နိုင္ဖို႔အတြက္ အားလုံး ပါဝင္တဲ့ ႂကြယ္ဝမွု အေျခအေနေရာက္ဖို႔ ႂကြယ္ဝဖို႔ ဒီအဆိုကို တင္သြင္း ရျခင္း ျဖစ္တယ္ လို႔ ေဒၚသက္သက္ခိုင္ က ေျပာပါတယ္။
သဘာဝ သယံဇာတတူးေဖာ္ထုတ္လုပ္မွုဆိုင္ရာ ပြင့္လင္းျမင္သာေရး အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ျမန္မာဟာ ၂၀၁၄ မွာ ဝင္ေရာက္ခဲ့တာပါ။
အဲဒီအဖြဲ႕ႀကီးရဲ့ တိုက္တြန္းခ်က္နဲ႔ အညီ သဘာဝ သယံဇာတ ထုတ္လုပ္မွုမွ ရတဲ့ ဝင္ေငြေတြ ကို နိုင္ငံသားေတြထံ ပြင့္လင္း ျမင္သာစြာခ်ျပဖို႔နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ရန္ပုံေငြထဲ အလုံးစုံ ဝင္ေရာက္ေစဖို႔ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေပးရန္ အဆိုကို ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္း ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကလည္း ေဆြးေႏြးဖို႔ ဆုံးျဖတ္ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာက EITI အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ရွိေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ အခုအထိ သယံဇာတအက်ိဳးကို လက္တဆုပ္စာ ကပဲ ခံစားေနရတာျဖစ္တယ္။
EITI စံႏွုန္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူ ေတြကပါ အက်ိဳးခံစားရမွာျဖစ္ သလို တာဝန္ယူ တာဝန္ခံမွုရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လည္း ေပၚေပါက္လာလိမ့္လို႔လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ အမွတ္ (၃) အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။