 |
| ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ၿဗိတိန္ သံအမတ္ Matthew Rycroft။ |
ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ကေတာ့ ျမန္မာ သံကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ သံတမန္ေရး အရ ရွင္းလင္းေျပာဆိုတာေတြ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီးေတာ့ အစိုးရက လက္ရွိ လုပ္ေနတာေတြ အေပၚ ႏုိင္ငံ အမ်ားစုက လက္ခံၾကတယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပပါမယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနaတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေရးေပၚ အစည္း အေ၀းလုပ္ဖို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံက အဂၤါေန႔မွာကမကထျပဳ ေတာင္းဆိုၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗုဒၶဟူးေ န႔ က်င္းပတဲ့ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီ တံခါးပိတ္ အစည္းအေ၀း အတြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ပါ။ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတဲ့ အေသးစိတ္ေတြ ကိုေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။
အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္တဲ့ ထဲက ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ၿဗိတိန္သံအမတ္ႀကီး Matthew Rycroft က အစည္းအေ၀းအၿပီးမွာ သတင္းေထာက္ေတြကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
“သက္ဆုိင္သူေတြ အားလံုး အေနနဲ႔ တင္းမာမႈေတြ ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ၿပီး ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာ အပါအ၀င္ ေရရွည္ အေျဖေတြကို ရွာသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္ဘက္မွာ စစ္တပ္က လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ ထြက္ေျပးတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ မ်ားလာတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ အေပၚ အမ်ား အာ႐ံုစိုက္မႈ ရေအာင္ လုပ္ခ်င္တဲ့ အတြက္ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လံုျခံဳေရး ေကာင္စီဖက္က တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ႏုိ္င္ဖို႔ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ေခၚတာျဖစ္တယ္လို႔ အဂၤါေန႔မွာ သံအမတ္ႀကီး Rycroft က ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။
ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း ကေတာ့ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီမွာ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး ဘယ္လိုထြက္ လာမယ္ ဆုိတာ တရား၀င္ မွတ္တမ္းေတြ မရေသးလို႔ မသိရေသးဘူးလို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာသံ အဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ရခုိင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္္ငံတကာမွာ သံခင္းတ မန္ခင္း အရ ေျပာဆို ရွင္းလင္းတာေတြ ပုံမွန္လို လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါ တယ္။
“ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာရွိတဲ့ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ က်ေနာ္တို႔ဒီ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ သက္ဆိုင္တဲ့ ဌာနေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီေပါ့ေနာ္ အျဖစ္မွန္ အခ်က္အလက္ ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေပးပို႔ေနတယ္။ သူတို႔ update လုပ္ေနတယ္။
ေနာက္တခါ ဒီမွာရွိၾကတဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖြဲ႕၀င္ေတြ ကိုေရာ ဒီမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕ ၀င္ေတြ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္၊ OIC အဖြဲ႕၀င္ ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့ ႏိုင္ငံေ တြေရာ ေပါ့ေလ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အိမ္နီးနားခ်င္း ႏိုင္ငံေတြ၊ ေနာက္ အထူးသျဖင့္ ဥေရာပ သမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြ စသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ update လုပ္ေပးေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကေလ အျမဲတမ္း update လုပ္ေ ပးေနပါတယ္။ အဲေတာ့ ေတြ႕တဲ့အခါမွာလည္း ေျပာတာ ရွိသလို၊ အခ်က္လက္ေတြ ကိုလည္း ပံ့ပိုးၿပီးေတာ့ လုပ္ေနတဲ့အပိုင္း ထိေတြ႕ေနတဲ့ အပိုင္းေတာ့ ရွိပါတယ္။”
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ ေဒသဘက္က ရဲကင္းစခန္းေ တြကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း တိုက္ခိုက္သူေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြက လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး အေျခအေနက အခုထိ မၿငိမ္သက္ ေသး ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း ရခိုင္အေရးဟာ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေတြထဲမွာ တေက်ာ့ျပန္ ေပၚလာၿပီး အေျခအေနေပၚ စိုးရိမ္တဲ့ အေၾကာင္းလည္း ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြ၊ ကုလသမဂၢလို အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာထားၾကတာပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးေနတဲ့ ဒုကၡသည္ ၅,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီး သူတို႔ကို လံုျခံဳစြာ ခုိလႈံခြင့္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ António Guterres က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြကို ပန္ၾကားထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြကို လိုလိုလားလား လက္ခံဖို႔ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီး႐ံုးကလည္း တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒေတြကို အားလံုးက အျပည့္အ၀ ေလးစားလိုက္နာဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Zeid al’ Hussein က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
သံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း ကေတာ့ အစိုးရက လက္ရွိ လုပ္ေနတာကို ႏုိင္္ငံအမ်ားစုက သေဘာေပါက္ လက္ခံထားၾကတယ္ လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ အမွန္အတိုင္း ေျပာရလို႔ ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ဟာကိုေတာ့ ႏိုင္ငံအမ်ား စုက လက္ခံတယ္။ သေဘာလည္းေပါက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ သေဘာလည္းေပါက္တယ္။ လက္ခံတယ္ ဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ အခုလမ္းစဥ္က ရႈပ္ေထြး နက္နဲလွတဲ့ ဒီရခိုင္ မြတ္ဆလင္ကိစၥကို ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ အေျဖရရွိဖို႔ အတြက္ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီဟာကိုလည္းပဲ အခု က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ မစၥတာ အာနန္တို႔ ေကာ္မရွင္ final report လည္းတင္ၿပီးသြားၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ကလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာထားတယ္။ ဒီ report မွာ ေပးထားတဲ့ recommendation ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး အခ်ိန္အတိုဆံုး အခ်ိန္ကာလမွာ က်ေနာ္ တို႔က အေကာင္အထည္ေဖၚၿပီး ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒါေျပာထားတာ ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာထားတဲ့ ဟာကိုေတာ့ အမ်ားစုက က်ေနာ္ထင္တယ္ လက္ခံတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ဒါကလည္း အေကာင္းဆံုး လမ္းစဥ္ျဖစ္တယ္။ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ဒီျပသနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး လမ္းစဥ္ျဖစ္ တယ္ ဆိုတာကို သူတို႔လည္း လက္ခံၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲလို နားလည္ သေဘာေ ပါက္ တယ္ေလ။”
အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈေတြကို တံု႔ျပန္တဲ့ ေနရာမွာ အျပစ္မဲ့ျပည္သူေတြ ေသေၾကပ် က္ စီးမႈ မ႐ွိေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းသိမ္း ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္လို႔ အမ်ဳိးသား လံုျခံဳေရး အၾကံေပး ဦးေသာင္းထြန္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္း သတင္းစာ႐ွင္းပြဲမွာ ေျပာသြား ပါတယ္္။ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးေ ပၚ အစည္းအေဝးကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေခၚယူခဲ့ဖူးၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေ႐ႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး အၿပီးမွာလည္း တႀကိမ္ အစည္းအေ၀း လုပ္ဖူးပါတယ္။
ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
အသံနားဆင္ရန္ https://burmese.voanews.com/pp/4008069/ppt0.html