ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မခင္ျဖဴေထြးက စုစည္းတင္ျပေပးပါမယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာက ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ဒီလထဲက်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္မွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာဆိုလုိက္တာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုး ေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ ဒီရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြရွိတယ္။ ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူမ်ိဳးေရးဘာသာေရးဘက္ကိုဆြဲသြားတဲ့ ပဋိပကၡဖန္တီးမႈေတြလည္းရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေတာင္တြင္းႀကီးျဖစ္စဥ္မွာ ေတြ႔ခဲ့ရသလို က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ တည္ၿငိမ္မႈအတြြက္ အထူးအေလးထားၿပီးေတာ့ လုပ္ေနရတဲ့အေနအထားေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္တတိယအခ်က္က က်ေနာ္တို႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြလုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြရွိတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မယ္ဆိုတဲ့ေျပာၾကားခ်က္ေတြ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြရတယ္။ အဲဒါေတြကလည္း လံုၿခံဳေရးအရ အထူးအေလးထား ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေနအထားေတြရွိတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ္႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီေ၀ဖန္မႈေတြကို ထိထိေရာက္ရာက္ တံု႔ျပန္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြ ရွိသလုိ၊ ျပည္တြင္းအေျခအေနကို ဦးစားေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုျပီး မတက္သင့္ဘူးလုိ႔ ယူဆၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးရဲထြဋ္ကေတာ့ - ႏုိင္ငံတကာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အျမင္လႊဲမွားမႈေတြနဲ႔ ဖိအားေတြကို တုန္ျပန္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“တကယ္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မမွန္မကန္စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ပေျပာက္သြားေအာင္ ေနာက္တခါ အစိုးရက ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မယ့္ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံလာႏိုင္ေအာင္ေရာေျပာႏိုင္စြမ္းရွိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တေယာက္ပဲရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဒီအခြင့္အေရးကို အျပည္႔အ၀အသံုးခ်သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ပထမဦးဆံုးတခုက က်ေနာ္တို႔နားလည္ထားရမွာက ဒီကေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏို္င္ငံတကာအျမင္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဖိအားဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကေန အခုအခ်ိန္အထိမွာ အျပင္းထန္ဆံုးအေျခအေနျဖစ္တယ္ဆိုတာလည္း က်ေနာ္တို႔ လက္ခံဖို႔လိုပါတယ္။ ၂ ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အတိုက္အခံဘ၀မွာတုန္းက ဒီမိုကေရစီရယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးရယ္၊ ေနာက္တခါ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးရယ္၊ ပဋိပကၡေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့အတြက္ ႏို္င္ငံတကာရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈကို ရထားတယ္။ အခုရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေျခအေနက လံုၿခံဳေရးအျမင္တခုနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္လို႔မရပဲနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြ လူသားခ်င္းစာနာမႈအေျခအေနေတြ ဒါေတြအားလံုးမွာ ေပါင္းစည္းၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းရမယ့္ကိစၥျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒါကိုအလုပ္ႏိုင္ဆံုးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တေယာက္ပဲ ရွိတာေပါ့။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ အေထြေထြညီလာခံကို တက္ေရာက္ဖို႔ အရင္က စီစဥ္ခဲ့ေပမဲ့၊ လတ္တေလာ ျပည္တြင္းမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အေျခအေနတခ်ိဳ႕ ရွိေနတာေၾကာင့္သာ အခုလုိ ဆံုးျဖတ္တာျဖစ္လုိ႔ ဒါဟာ မွန္ကန္တဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေက်ာင္း ဥကၠ႒ ဦးျမတ္သူက ေျပာပါတယ္။
“မသြားတာ မွန္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ထင္တယ္ဆိုတာကေလ ႏိုင္ငံတကာကေတာ့ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေတာ့ရွိတယ္။ အဲဒီေ၀ဖန္မူေတြ ေၾကာက္လို႔မသြားတာေတာ့ က်ေနာ္လက္မခံဘူးခင္ဗ်။ သူ႔မွာက ျပည္တြင္းမွာ သတင္းေတြကို သူ႔ အခ်ိန္ကိုက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္။ ရခိုင္ကိစၥေပၚမွမဟုတ္ဘူးေနာ္ ကာလံုေခၚဖို႔ဆိုတာက တခ်ိန္လံုးအသံထြက္ေနတယ္ေနာ္။ အသံေတြထြက္ေနတယ္ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ေပါ့ေနာ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္တို႔ ေတာင္းတယ္ ေနာက္ၿပီးသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦး၀ီရသူ ေတာင္းတယ္။ ဒီဟာက တခ်ိဳ႔ဟာေတြက ဥပမာ ရခုိင္အေရးဆိုရင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကာလံုမေခၚပဲနဲ႔ သူ႔ဟာသူ ကာလံုမွာပါတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအားလံုးပါတဲ့ အစည္းအေ၀းပြဲနဲ႔ ရွင္းတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာက ဟေနတာေလး တခုေတြ႔ရတယ္။ ဟေနတယ္ဆိုတာက တပ္က ကာလံုကို အသည္းအသန္ေတာင္းေနတယ္၊ တဖက္မွာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကာလံုမေခၚပဲနဲ႔ သူတို႔အားလံုးပါတဲ့ အစည္းအေ၀းနဲ႔ ရခိုင္အေရးကိစၥကို ေျဖရွင္းတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ ျပႆနာ တခုခု ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ဒီအာဏာ level အဆင့္နဲ႔ တိုင္းျပည္အာဏာ level အဆင့္မွာ ျပႆနာ တခုခုရွိေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။ ဒီျပႆနာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေန္ာတုိ႔ ဒီလိုပဲ သံုးသပ္တယ္ခင္ဗ်။”
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရမႈ ေနာက္ပိုင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ ေလးသိန္း နီးပါးအထိ ရွိတယ္လို႔ ကုသလမဂၢက ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုထားသလို၊ ဒါဟာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈေတြလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထြက္ေပၚေနတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းၾကီးကိုယ္တိုင္က ဒီလို အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ စြပ္စြဲ ေျပာဆိုတာဟာ ဆုိးရြားတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာက်ျပီး ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအၾကား စိတ္၀မ္းကြဲမႈေတြ ပိုျဖစ္ေအာင္၊ မီးေလာင္ရာေလပင့္တဲ့သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဆိုျပီး ခုလို သံုးႏႈန္းစြပ္စြဲမႈေတြကို ျမန္မာအစုိးရဘက္က ေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ထားပါတယ္။