အသံဖိုင္နားဆင္ရန္ https://burmese.voanews.com/pp/4021657/ppt0.html
ၾသဂုတ္လ(၂၅)ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း လုံၿခဳံေရးရဲကင္းေတြကို ARSA လို႔ေခၚတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအၾကမ္းဖက္အုပ္စုက ဝင္ေရာက္တုိက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာလုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြကလည္း နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းေရး လုပ္လာခ်ိန္မွာ ေဒသခံမြတ္ဆလင္ေတြ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဒီကေန႔အခ်ိန္အထိ ေဒသခံမြတ္ဆလင္ (၂၇၀,၀၀၀)ေလာက္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏိုင္ငံဘက္ကို ထြက္ေျပး ခိုလႈံသြားတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုေနပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းက ဒုကၡသည္စခန္း (၂)ခုမွာ ဒုကၡသည္ အသစ္ေတြ ထပ္ေရာက္လာၿပီး သူတို႔အတြက္ အေရးေပၚေနထိုင္စရာေတြ လုိအပ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ဆုိင္ရာ ေအဂ်င္စီရဲ႕ေျပာခြင့္ရ အမ်ဳိးသမီး Duniya Aslam Khan ကေျပာပါတယ္။
“ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏိုင္ငံမွာ႐ွိတဲ့ Kutupalong ကုတုပေလာင္ ဒုကၡသည္စခန္းနဲ႔ Nayapara နယာပါရာ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ အရင္ကတည္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ ၃ေသာင္း ၄ေထာင္ေလာက္ ႐ွိေနတာပါ။ အခု အသစ္ထပ္ေရာက္လာၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ နဲ႔ပါဆုိရင္ လူဦးေရ ႏွစ္ဆေက်ာ္တိုးသြားၿပီး အားလုံး ၇ေသာင္းေက်ာ္ ႐ွိသြားပါတယ္။ သူတို႔အတြက္ အေရးေပၚလိုအပ္တာက ေနထိုင္စရာ ရြက္ဖ်င္တဲေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
တေၾကာ့ျပန္ အၾကမ္းဖက္္မႈျဖစ္ၿပီး (၂)ပတ္ေလာက္႐ွိလာတဲ့ ခုလိုအခ်ိန္ထိ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းက မြတ္ဆလင္ အေရအတြက္ (၂၇၀,၀၀၀)ေလာက္႐ွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုေနတဲ့ ဒီအေရအတြက္ဟာ လက္ေတြ႔မွာထက္ မ်ားလြန္းေၾကာင္း ေမာင္ေတာၿမဳိ့နယ္ နယ္ျခားေစာင့္ ဒုရဲမႉးႀကီး စုိးျမင့္ဦးက VOA ကိုေျပာပါတယ္။
" အဲ့တာေတာ့ ေျပာဖို႔ေတာ့ ခက္တယ္ခင္ဗ်။ သို႔ေသာ္ သူတို႔ေျပာသလို အဲ့ေလာက္ေ တာ့ မရွိႏုိင္ပါဘူးခင္ဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၉-ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၆ ျဖစ္စဥ္တုန္းက ေျခာက္ေသာင္း၊ ခုႏွစ္ေသာင္းေလာက္ တဘက္ႏုိင္ငံေရာက္ တယ္ဆို ၿပီးေတာ့တကယ့္တကယ္ ေမးၾကည့္ေတာ့ ေျမျပင္ကို ကြင္းဆင္း စစ္ၾကည့္လုိက္တဲ့ အခါမွာ ဟိုဘက္ႏုိင္ငံကို ကူးသြားတာမဟုတ္ပဲနဲ႔ မိမိတို႔နဲ႔ရင္းႏွီးတဲ့သူ ေဆြမ်ိဳးမိတ္ သဂၤဟ ရွိတဲ့သူေတြရွိတဲ့ ေက်းရြာေတြမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ သူတို႔ေျပာတဲ့အေရအ တြက္ရဲ႕ သံုးခ်ိဳးႏွစ္ခ်ိဳးေလာက္က ဒီမွာရွိၿပီးေတာ့ တခ်ိဳးေလာက္သာ တဘက္ကို သြားတဲ့အေနအထားမ်ိဴး ေတြ႔ရပါတယ္ခင္ဗ်။ အခုလည္း သူတို႔ေျပာေနတဲ့ အေနအ ထား ရယ္ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္ ထက္ဝက္သို႔မဟုတ္ သံုးခ်ိဳးႏွစ္ခ်ိဳးေလာက္က ဒီမွာ ပဲရွိၿပီးေတာ့ က်န္တာေတာ့ တဘက္ကို ေရာက္ရွိေကာင္းေရာက္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ "
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ထြက္ေျပးသြားတယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုမႈေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။
“အဲေလာက္ေတာ့လည္း မ႐ွိႏိုင္ပါဘူး။ အဲလိုလဲ ေျပာလို႔ မရေသးပါဘူး။ မွန္းတာပဲ ရွိေသးတာဗ်။ အဲဒါေတာ့ ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး”
ရခုိင္ေဒသနယ္စပ္မွာ ပဋိပကၡေတြျဖစ္လာလို႔ ေဒသခံမြတ္ဆလင္ေတြ ဘဂၤလားေ ဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးသြားတိုင္း ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္နယ္ျခားေစာင့္တပ္က အေၾကာင္း ၾကား ေဝဖန္ကန္႔ကြက္မႈေတြ လုပ္ေလ့႐ွိၿပီး၊ ဒီတေခါက္မွာ ေစာဒကတက္တာမ်ဳိး မၾကားရေသးေၾကာင္း ဒုရဲမႉးႀကီး စုိးျမင့္ဦးက ေျပာပါတယ္။
"အဲ့သလိုေျပးရင္ေရာ တဘက္ႏုိင္ငံက ဒီလူေတြ အားလံုးကို လက္ခံပါ့မလား ဒါမွ မဟုတ္ ဒီလိုေျပးလာေနတာေတြကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမလဲဆိုတဲ့ ဟာမ်ိဳး ကိုေပါ့ေနာ္ ဒါခ်က္ျခင္းတုန္႔ျပန္မႈတခုေတာ့ ရွိလာမယ္ထင္တယ္။ ဒီေလာက္ လူဦးေ ရမ်ားစြာ သူတို႔ႏုိင္ငံထဲ ဝင္လာတာ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အထိလည္း တဘက္ႏုိင္ငံက Declare လုပ္တာမရွိေသးဘူး။ အဲ့ေတာ့ အဲ့တာေတြက ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္အ ခ်က္ေတြ ပါခင္ဗ်။"
ဘဂၤလားျမန္မာနယ္စပ္မွာ ၿခံစည္း႐ုိးကာထားေပမယ့္ အျပည့္အစုံ မကာရံရေသး တာေၾကာင့္၊ ေရလမ္း ကုန္လမ္းေတြကတဆင့္ ထြက္ေျပးႏိုင္ၿပီး အေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာျပည္ဘက္မွာသာ ႐ွိေနႏိုင္ေၾကာင္း ဒုရဲမႉးႀကီး စုိးျမင့္ဦးက ႐ွင္းျပပါတယ္။
" အဲ့ေတာ့ နယ္စပ္ျခံစည္းရိုးကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးသြားတာလည္း ရွိႏုိင္သလုိ ေရေၾကာင္း နဲ႔လည္း ထြက္တာရွိႏိုင္တယ္ခင္ဗ်။ ယခင္တုန္းကလည္း ဒီလိုစက္ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျ ပးခဲ့ၾကတဲ့ အစဥ္အလာရွိခဲ့ဖူးတယ္ေလ အဲ့ဒီ့ေတာ့ အေရအတြက္ေတာ့ ခန္႔မွန္းဖို႔ေ တာ့ ခက္မယ္ခင္ဗ်ာ ဒါေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ေမာင္ေတာ ေတာင္ျခမ္း ေျမာက္ျခမ္း ေဒသထဲမွာပဲ နီးစပ္ရာတို႔ သူတို႔တျခားအဆင္ေျပမယ့္ေနရာေလးေတြ ပုန္းေရွာင္ေနတဲ့အေနအထားမ်ိဳးေလးေတြေတာ့ရွိတယ္ခင္ဗ်။"
ခုလို ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ဘက္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ႏုိင္ငံတ ကာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူမ်ား အကူအညီေပးေရး IOM အဖြဲ႔က အေရးေပၚအကူ အညီ ေဒၚလာ(၁)သန္း ေပးသြားမယ္လို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ၿပိဳလက္၀ဲ၊ ကြမ္းသီးပင္၊ သဲေခ်ာင္း၊ မီးတုိက္ စတဲ့ေဒသကေန ထြက္ေျပး သြားၾကသူေတြဟာ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္မွတ္တိုင္ ၃၁ ကေန ၃၅ ၾကားမွာ လူ(၃)ေသာင္းေလာက္ ယာယီတဲေတြနဲ႔ တရားမ၀င္ ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ျမန္မာနယ္စပ္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ေဒသခံမူဆလင္ေတြဟာ သူတို႔ကုိယ္သူတို႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြလို႔ သတ္မွတ္ေခၚေဝၚၾကေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ဒါကို လက္မခံပဲ၊ သူတို႔ဟာ ဘဂၤလီေတြသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေၾကညာထားပါတယ္။