ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီဘက္မွ ဒုဥကၠဌ ဦးခိုင္ျပည္စိုး၊ဒုဥကၠဌေဒၚေအးႏုစိန္၊ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဦးလွေစာ၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္၊ အတြင္းေရးမႉး ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ တို ့တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။
ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ ဦးဦးလွေစာအား ေဆြးေႏြးပြဲအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး နိရဥၥရာသတင္းဌာန က စတင္ေမးျမန္းရာ သူက ယခုလို စတင္ေျပာၾကားသည္။
ေျဖ- အဓိကကေလ သူတို႕က ကၽြန္ေတာ္တို႕ပါတီကိုလာတယ္ အေမရိကန္သံအမတ္ ႀကီးလည္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပါတီကလည္း အတြင္းေရးမွဴးရယ္၊ ဒုဥကၠ႒ ႏွစ္ေယာက္ရယ္၊ ေနာက္ ကိုေအာင္ျမေက်ာ္ရယ္ ကၽြန္ေတာ္ရယ္ ငါးေယာက္ေပါ့။ ပထမေတာ့ သူတို႕လာရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ရခိုင္မွာရိွတဲ့ အစုိးရ အဖြဲ႕၊ ေနာက္ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြကို သူတို႕ရဲ႕ အျမင္ကုိေတြ ဖလွယ္ ေဆြးေႏြးဖုိ႕လာတာ။ သူတို႕ရဲ႕အျမင္ကို ကၽြန္ေတာ္ ထင္တာကေတာ့ အရင္တုန္းကလိုမ်ိဳးပဲ ႀကီးႀကီးမား မားေျပာင္းလဲသြားတာသိပ္မရိွဘူး။ သူတို႕က ARSA ရဲ႕ အႀကမ္းဖက္မႈကို ဆန္႕က်င္ တယ္၊ ရႈတ္ခ်တယ္ အဲ့ဒီေလာက္ပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အဲဒီမွာက ျပသနာဘာမွမရိွပါ ဘူး ။ဒါေပမဲ့ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဘက္က တုန္႕ျပန္လာတဲ့အေပၚမွာျဖစ္လာတဲ့ Impect ေတြေပါ့။ Impect ေတြေပၚမွာ ျဖစ္လာ တဲ့ အေပၚမွာသူတို႕စိုးရိမ္မႈရိွတယ္။ ေနာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေျပးသြားတဲ့ သူေတြ အတြက္ေရာ၊ ဒီရခိုင္ဘက္မွာ လာတဲ့ ရခုိင္ေတြနဲ႕ ရခုိင္မ်ိဳးႏြယ္စု IDP ေတြအတြက္ေ ရာ သူတို႕မွာ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ကူညီမႈဆိုတဲ့ အေနအထားေတြကို သူတို႕ တင္ျပ တယ္။ အဲ့ဒီအပိုင္းေတြပါ သူတို႕က အဲ့ဒီေလာက္ပဲ။ ေနာက္သူတို႕က ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့ အခါမွာက်ေတာ့ INGO ေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ အျမင္သေဘာထား ကိုေျပာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘက္ကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႕သေဘာထားကို ေျပာ တယ္။ သေဘာထားကေတာ့ ကြဲလြဲမႈေတြ ရိွၾကပါတယ္။
ေမး- အိုင္အန္ဂ်ီအိုေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုေနရာမွာကြဲလြဲမႈေတြ ရိွပါသလဲ။
ေျဖ- သူတို႕ကေတာ့ ဒီ INGO ေတြနဲ႕ ကိစၥမွာ သူတို႕ကေတာ့ INGO ေတြဟာ ရခိုင္ျပည္ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ဒါ လိုအပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီ INGO ေတြမွာ ကၽြန္ေတာ္ေတာ္တို႕ အၾကမ္းဖက္ေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ဒီဘက္က ယူဆၾကထား ၾကတယ္ အတြက္ေၾကာင့္ INGO ေတြျပန္ သြားၾကတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို သူတို႕ေျပာတယ္။ ဒီေတာ ့ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘက္က ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွ ဒါကေတာ့၊ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘက္က ေျပာတာကေတာ့ ဒီရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္မွာ ေလာေလာဆယ္ လက္ရွိ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ၊ အင္မတန္ လက္ေတြ႕ ဒုကၡၾကံဳေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ နည္းနည္း နားထဲမွာ မၾကားခ်င္တဲ့ မယဥ္ပါးတဲ့ စကားဟာႏွစ္လံုး။ အဲဒါက Homony နဲ႕ INGO ပဲ ။ Homony ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ တို႕ဘက္က လူေတြကခံစားလို႕မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျဖတ္သန္းလာခဲ့တဲ့ ခါးသီးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရ Hamony ဆိုတာကို ခံစားလို႕မရဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာဘက္ေလ။ အဲသလိုဘဲ ရခိုင္ျပည္ဘက္ကလူေတြကလည္း INGO ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႕ရိွရင္ သူတို႕ရဲ႕ မွားယြင္းတဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ဘက္လိုက္တဲ့ လုပ္ေ ဆာင္ခ်က္ေတြ ရိွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕က INGO မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အျမဲ တမ္းသံသယ ရိွတယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထပ္ေလာင္းျပီး ေျပာတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက INGO ေတြအကုန္လံုးကို လြမ္းၿခံဳၿပီး ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီ INGO ထဲမွာလဲ အဲ့ဒီမူဆလင္ကမၻာနဲ႕ မူဆလင္အေရးကို တိတ္တဆိတ္ လုပ္ေန တဲ့ တကယ့္ Black elements ေတြရိွႏိုင္တယ္။ ရိွလည္း ရိွႏိုင္တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ယူဆတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင္ INGO ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ကန္႕သတ္ဖို႕၊ Resctrict လုပ္ဖို႕ႀကိဳးစားတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲ့ေတာ့တခ်ိဳ႕ ရိုးသားတဲ့ INGO ေတြလည္း သူတို႕ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြ ေျပးသလို သူတို႕လည္း ေျပးၾက တာဘဲ။ အဲ့ေတာ့ INGO ေတြကို သူတို႕က ရခုိင္ျပည္ကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႕ INGO ေတြျပန္လာဖို႕ လိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေျပာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လက္ရိွအေျခအေနမွာ INGO ေတြ၀င္လာဖုိ႕ဆိုရင္ ရခုိင္လူထုက လက္ခံဖုိ႕မျဖစ္ႏိုင္ ဘူး။ အဲ့ေတာ့ တကယ့္ INGO ေတြစိတ္ရင္းေစတနာမွန္တယ္ဆိုရင္ ဒီမွာတကယ့္ မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ေနတဲ့ NGO ေတြ၊ ေဒသခံေတြဆီက တဆင့္ပဲ အဲ့ဒီ အလုပ္ကို လုပ္ လို႕ရမယ္။ ရေကာင္းရႏိုင္တယ္ေပါ့ ။ နည္းလမ္း ရွာရမယ္လို႕႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္ တို႕က ေျပာလိုက္တယ္။ တုိရိုက္၀င္ဖုိ႕ ဆိုေတာ့ သူတို႕ကို လက္ခံဖုိ႕မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
ေမး- ဟုတ္ကဲ့ဆရာ။ အဲ့ဒီေတာ့ မေန႕ကေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေမာင္ေတာကိစၥနဲ႕ ပတ္ သက္ၿပီးေတာ့ ANP ဘက္က ဘာေတြ ကိုတင္ျပခဲ့ပါသလဲခင္ဗ်။
ေျဖ- ကၽြန္ေတာ္တို႕ ANP ပါတီကတင္ျပတဲ့အခ်က္က ပထမတစ္ခ်က္က ဒီဒုကၡသည္ေ တြေပါ့ေလ။ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အင္မတန္ခါးသီးတ ဲ့အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ျဖတ္သန္း လာခဲ့ရတယ္။ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာျဖတ္ျပီး ေျပးလာခဲ့ၾကရတယ္။ မိုင္ရာနဲ႕ခ်ီၿပီး ထြက္ေျပး လာခဲ့ျပီးမွ ဒီေရာက္လာရတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႕မွာ ေၾကာက္စိတ္ေတြ စိုးရိမ္စိတ္ေ တြ ႀကီးႀကီးမားမား ရိွေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စိတ္ဒဏ္ရာ ေတြေတာ္ေတာ့္ကိုျ ပင္းျပင္းထန္ထန္ခံစားေနရတယ္။ အထူးသျဖင့္မိန္းမေတြနဲ႕ ကေလးေတြေပါ့ေလ။
အဲ့ေတာ့ သူတို႕ အေနနဲ႕ အဲေဒသကိုျပန္ဖို႕ဆိုတဲ့ဟာ မျပန္ရဲဘူး သူတို႕ေၾကာက္ တယ္။ ကိုယ္ေဒသကို ျပန္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ အေၾကာက္တရားေတြ စိုးမိုးေနတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္သူတို႕ အဲ့ဒီမူဆလင္ေတြအေပၚမွာ ေၾကာက္တဲ့စိတ္က အင္မတန္ႀကီးစိုးေနတယ္။ လံုၿခံဳမႈ လံုး၀ မရိွဘူးလို႕ ခံစားေနရတယ္။
အဲဒီျပန္ခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႕ ျပန္ဖို႕ကိုေၾကာက္ရြ႕ံတဲ့စိတ္ၾကားထဲမွာ သူတို႕ ဟာ စိတ္ေျခာက္ျ ခားေနတယ္လို႕ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဒီဟာကအခ်ိန္ယူေျဖရွင္းရလိမ့္မယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီဟာက ေလးငါးေျခာက္လနဲ႕မၿပီးဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ လက္ရိွျပည္နယ္ အစိုးရနဲ႕ အေပၚက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အေနနဲ႕လည္း ဒီရခုိင္ဒုကၡသည္ေတြနဲ႕ပတ္ သက္ၿပီး ေပၚလစီဘယ္လိုရိွလဲဆိုတာလဲ တိတိက်က်မသိဘူး။ ဒီလူေတြကို ေလးငါး ေျခာက္လေကၽြးထားဖုိ႕ဆိုတာကလည္း ေရရွည္မွာ ထမင္းေကၽြးႏိုင္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရိကၡာေတာ့ ေပးႏိုင္တယ္။ ေနဖို႕ ေနရာေပးႏိုင္တယ္။
ဒါေပမဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ဖို႕နဲ႕ တစ္ျခားျပသနာ၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပသနာေတြ ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ႀကိဳေတြးလို႕မရႏိုင္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတယ္။ ဒီဘဂၤလာေဒခ္်႕ ကိုထြက္ေျပးသြားတဲ့ လူေတြ၊ အဲဒီ လူေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့ ဒီလူေတြကို စိစစ္ဖို႔အသင့္ရိွ တဲ့ဆိုတဲ့မူကို ကၽြန္ေတာ္ တို႕ လက္ခံတယ္။ စိစစ္တဲ့အခါမွာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၁၉၉၃ ေနာ္။ အဲဒီမွာ အခ်က္ေလးခ်က္ အေပၚမူတည္ၿပီးစိစစ္မယ္ဆိုတဲ့ ဒီ Project ကိုအျမန္ဆံုး လုပ္ဖုိ႕ ေကာင္းတယ္။ လုပ္တဲ့အခါမွာလဲ အဲ့ဒီပညာရွင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံ တကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက ဒီ Project ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ဖို႕ အတြက္ တိတိက်က် လုပ္ဖုိ႕အတြက္ အကူအညီေပးသင့္တယ္။ အကုန္လံုးကို လက္ခံဖုိ႕ ဆိုတာေတာ့မျဖစ္ ဘူး ။ ဘာလို႕ဆို ကၽြန္ေတာ္တို႕ မွာ အဲဒီနဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရး ၁၉၇၈- ၇၉ မွာ ခါးသီး တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြရိွတယ္။ ၁၉၉၃ မွာလည္း ခါးသီးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြရိွတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရခုိင္ဘက္မွာ စိုးရိမ္စိတ္ေတြရွိတယ္။
ေမး- ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ ။ အဲဒီေတာ့ ဒီရခုိင္ျပည္တြင္းမွာ ဘဂၤါလီေတြနဲ႕ျဖစ္ေနတဲ့ျပ သနာကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ေနၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ အစိုးရမွာ ဘယ္လို အာသီသ ရိွလဲဆိုတာေျပာတာမ်ိဳးရိွပါသလား။
ေျဖ- မပါဘူးခင္ဗ်။ အဲ့တာေတာ့မပါဘူး ။သူတို႕က အခုေလာေလာဆယ္မွာ သူတို႕ ဟာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကို ဆန္႕က်င္တယ္။ ကန္႕ကြက္တယ္။ ရႈတ္ခ်တယ္။ သူတို႕ လည္း အၾကမ္းဖက္ကိုတိုက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ဟာ တစ္ခုကို သူတို႕အရင္တုန္းက မေျပာ ဖူးတဲ့ အရာတစ္ခုကို သူတို႕ သေဘာထားလာေပးတာပဲ။ အဲ့ဒီေတာ့ ဒီေနာက္ဆက္တြဲ ျပသနာမွာ ထံုးစံ အတိုင္းပါပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕ၾကားေနၾကေပါ့။ ဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခု Homony ျဖစ္ဖို႕ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြ၊ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့အေထာက္အပံ့ေတြကို ၀င္ဖို႕ဆိုတဲ့ ကိစၥပဲသူတို႕ အဲ့ဒါေျပာတယ္။ အဲ့ဒါ ေတြကေတာ့ ဘာမွထူးမျခားနား တဲ့ေပၚလစီေတြပါပဲ။
ေမး- အဲ့ေတာ့ဆရာ သူတို႕က ဒီခရီးစဥ္ကို ဘာေၾကာင့္ လို႕ထင္ရပါလဲ။ ဒီအခ်ိန္မွာ။
ေျဖ- ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့ သူတို႕ကေနျပည္ေတာ္ကိုလည္း ဒီခရီးစဥ္ကိုသြား တယ္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္ မွာလည္း ေတြ႕သင့္ ေတြ႕ထုိက္တဲ့လူေတြကို ေတြ႕တယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႕လည္း ေတြ႕တယ္ဆိုေတာ့ သူတို႕ ဒီမွာရိွတဲ့ အေနအထား တစ္ခုကို သူတို႕ သိဖို႕လိုတယ္ေလ။
ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ သူတို႕ အခု ကုလသမဂၢမွာႏိုင္ငံ တကာ ဖိအားေတြမ်ားတဲ့ အထဲမွာ အေမရိကန္လည္းပါတာပဲ။ ပါတဲ့ အက်ေတာ့ သူတို႕အေနနဲ႕ ေပၚလစီ အရ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ အေရႊ႕ အေျပာင္း တစ္ခုကို လုပ္ ခ်င္လည္း လုပ္လိမ့္မယ္။ လုပ္လိုတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႕က ေျမျပင္ (Ground) ဆင္းျပီး တာ၀န္ရိွတဲ့ လူေတြ နဲ႕ေတြ႕တယ္ လို႕ပဲ ကၽြန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။
ေမး- ဟုတ္ကဲ့၊ ျဖည့္စြက္ျပီးေျပာစရာမ်ားရိွပါသလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ- ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့ ဒီအေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ သူတို႕ေျပာတာဆိုတာေတြ ကို ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာမိသေလာက္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္သူေတြအေပၚ မွာ တကယ့္ကို ရင္ထဲက လိႈက္လိႈက္ လဲွလွဲေပါ့ေလ။ စာနာစိတ္ေတြ၊ ကူညီေပးလိုစိ တ္ေ တြဟာ အရင္တုန္းကလိုပဲ ေ၀ေ၀၀ါး၀ါးပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ တဖက္ကေနၿပီး ဒီအခါ တိုင္း ေတြ႕သလိုပဲ ရခုိင္မွာရိွတဲ့မူဆလင္အေပၚမွာ သူတို႕ စာနာစိတ္ေတြ၊ အားေပးလို တဲ့ တစ္ဖက္သတ္ သူတို႕အေပၚမွာ အားေပး ကူညီ ေပးလို စိတ္ေတြကလည္း အရင္ လုိပဲထက္ထက္သန္သန္ရိွတုန္းပဲလို႕ ကၽြန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။ ထူးျခားတာ တစ္ခ်က္ ကေတာ့ အဲဒီမူဆလင္ေတြ အထဲမွာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ၀င္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ၾသဇာအာဏာ ထူေထာင္သြားၿပီဆိုတာ သူတို႕လက္ခံ သြားၿပီဆိုတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ ပဲထူးျခားပါတယ္။
“ေက်းဇူူးတင္ပါတယ္ဆရာ”